Het Oranje Fonds organiseert deze week onder het motto ”NL doet” voor de tiende keer de grootste vrijwilligersactie van ons land. Deze campagne is niet bedoeld om de belangeloze werkers een keer in het zonnetje te zetten, al zou dat verdiend zijn. Met de twee vrijwilligersdagen –vrijdag en zaterdag– probeert het Oranje Fonds zo veel mogelijk mensen te mobiliseren om op tal van plaatsen een extraatje aan vrijwilligerswerk te realiseren. Te denken valt aan het wegwerken van achterstallig onderhoud of ander werk bij zorginstellingen of openbare gelegenheden. Daarbij hoopt het fonds vooral ook die mensen te kunnen motiveren die normaal gesproken niet echt deelnemen aan het vrijwilligerswerk. De campagne blijkt elk jaar weer een groot succes te zijn. Zelfs leden van de koninklijke familie doen mee.

Het ligt voor de hand dat niet elke burger de gelegenheid heeft om structureel tijd vrij te maken voor vrijwilligerswerk. Er zijn mensen van wie de persoonlijke situatie het nagenoeg onmogelijk maakt om vrijwilligerstaken op zich te nemen. Ziekte, gezinsomstandigheden of baan kunnen dit bij voorbeeld verhinderen. Voor hen kan het initiatief ”NL doet” een prachtige gelegenheid zijn om de handen uit de mouwen te steken.

Toch is het opvallend dat organisaties steeds meer moeite moeten doen om vrijwilligers te vinden. Culturele verenigingen zien hun bestand aan onbetaalde medewerkers slinken en vergrijzen. Besturen kampen soms met onvervulbare vacatures omdat er geen mensen zijn die de verantwoordelijkheid van het bestuurswerk op zich willen nemen. Dat geldt tal van organisaties op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. Zelfs kerkenraden hebben soms moeite voldoende mensen te vinden die bereid zijn een ambt te aanvaarden. De volle agenda, de behoefte aan persoonlijke recreatietijd of de sociale verplichtingen blijken soms belangrijke overwegingen te zijn om te bedanken voor een verkiezing.

Die tendens is zorgwekkend. Het vrijwilligerswerk is een ruggengraat voor onze samenleving. Juist in een tijd dat op het gebied van bijvoorbeeld zorg de financiering door de overheid geringer wordt, zal de behoefte aan mensen die vrijwillig taken op zich nemen groter worden. Feitelijk gaat het huidige overheidsbeleid voor met name de sector zorg en welzijn uit van de bijdrage van onbetaalde medewerkers.

Christenen weten op grond van de Bijbel dat het niet meer dan hun plicht is om dienstbaar te zijn aan hun naaste. Op dat punt kunnen zij zich in tweeërlei opzicht positief onderscheiden. Ten eerste kunnen zij met hun vrijwilligerswerk de samenleving laten zien dat het niet alleen maar om geld mag gaan. Naastenliefde is belangeloos. Als tweede, en dat is het belangrijkste, kunnen zij met het vrijwillig dienstbetoon laten zien hoe zegenrijk het Bijbels liefdegebod is.