PvdA grote verliezer, winst voor D66 en SP
DEN HAAG (ANP) - De PvdA is woensdag de grote verliezer van de gemeenteraadsverkiezingen. De partij is in tal van grote steden niet langer de grootste. Ook de VVD verloor aanzienlijk terrein. Het CDA lijkt het niveau van vier jaar terug bijna te hebben gehandhaafd, al lieten prognoses aan het begin van de avond een ander beeld zien.
Forse winst is er voor D66. Deze partij krijgt ruim 200 raadszetels erbij en neemt de eerste plek van de PvdA over in onder meer Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Groningen. Ook de SP deed het heel goed. Zij verdubbelde bijna haar aanhang. Leefbaar Rotterdam verdrong de PvdA als grootste partij in de Maasstad.
Partijleider Diederik Samsom rechtte in zijn eerste reactie de rug. „We hebben verloren, maar zijn niet verlagen.” Samsom maakte duidelijk dat de PvdA met hernieuwde energie doorgaat. Ze gaat extra haar best doen omdat de resultaten van het kabinetsbeleid te langzaam binnenkomen. „We zijn geen mooiweerpartij. Mensen verwachten van ons dat we de kopjes niet laten hangen.”
VVD-leider en premier Mark Rutte gaf toe dat zijn partij „een forse tik” heeft gehad. Hij wees erop dat zijn partij regeert in moeilijke tijden en impopulaire maatregelen moet nemen.
D66-leider Alexander Pechtold toonde zich ingenomen. De goede uitslag is voor hem geen aanleiding om de steun aan het kabinetsbeleid in te trekken. SP-leider Emile Roemer vindt het „tijd om een feestje te vieren”. Het positieve resultaat voor zijn partij hing volgens hem al een tijd in de lucht.
CDA-leider Sybrand Buma had de gunstige uitslag voor zijn partij vooraf nauwelijks voor mogelijk gehouden. Zijn partij lijkt de grootste landelijk opererende partij te zijn gebleven. Volgens Buma is dit de beloning voor de scherpe oppositiekoers van de partij.
Volgens Geert Wilders van de PVV, wiens partij maar in 2 gemeenten deelnam aan de verkiezingen, hebben de regeringspartijen VVD en PvdA „een enorm pak op hun donder gehad”. Wilders zorgde op de verkiezingsavond van zijn partij in Den Haag voor commotie door zijn aanhangers te vragen of ze meer of minder Marokkanen willen. „Minder, minder, minder”, riep de zaal.
De opkomst bedroeg woensdag volgens de NOS-prognose 53 procent, een laagterecord. Vier jaar terug ging 54 procent van de kiezers naar de stembus. Lokale partijen deden het goed: zij zouden bijna 30 procent van de stemmen hebben behaald, 5 procent meer dan 4 jaar terug.
