Er zijn ook duidelijk meer hypotheken afgesloten met een rentevaste periode van meer dan tien jaar. Dat blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank. Overigens valt de hoogte van de Nederlandse hypotheekrente vrijwel samen met het gemiddelde van alle banken in de eurozone.

Met andere rentes zitten Nederlanders vaak echter weer goed. Zo ligt het tarief voor rekening courant opvallend lager dan het Europese. Gemiddeld betalen klanten van Nederlandse banken ruim 3 procent minder. Ingebouwde zekerheden en kredietplafonds lijken volgens DNB hierbij een rol te spelen. Verschillen binnen het eurogebied lopen nog verder uiteen.

Huizenbezitters stellen de koop van een nieuwe woning uit als gevolg van de economische conjunctuur en de veranderingen in de aftrekmogelijkheden van de hypotheekrente. De helft verwacht dat komend jaar zowel de hypotheekrente als de huizenprijzen zullen stijgen. Een kwart verwacht dat de hypotheekrenteaftrek binnen enkele jaren helemaal niet meer mogelijk is.

Bouwfond Hypotheken concludeert in de ”Bouwfonds Hypotheken Monitor 2004” dat eenpersoonshuishoudens, momenteel ruim eenderde van alle huishoudens in Nederland, het onzekerst zijn over hun financiële perspectieven. Een op de vijf alleenstaanden is bang de hypotheeklasten niet op te kunnen brengen als de economie niet verbetert. Ook kiezen zij, vaker dan stellen, voor een hypotheekvorm zonder risico.

Het onderzoek is uitgevoerd onder meer dan 600 huizenbezitters in Nederland. Directeur Frank van der Heijden van Bouwfonds Hypotheken: „Op de drempel van 2004 zien we een behoudende woningbezitter die goed op zijn tellen past. De effecten van de kabinetsplannen over de aanwending van de overwaarde beginnen door te dringen. En de verwachting is dat dit, in combinatie met een oplopende hypotheekrente, de hypotheekmarkt in 2004 flink onder druk zal zetten.”

De respondenten zijn minder positief over de toekomst. Zij hebben gemengde gevoelens over het kopen van een nieuwe woning, vanwege de huidige economie en de eventuele veranderingen bij de hypotheekrenteaftrek. Voor 30 procent van alle respondenten is de slechte economie reden om voorlopig geen ander huis te kopen. Een kleine groep (11 procent) is bang de hypotheeklasten van de eigen woning niet meer te kunnen betalen.

Ruim 70 procent van alle ondervraagden vindt dat zij door de huidige economie minder geld overhouden om te besteden. Van de respondenten die hebben aangegeven hun hypotheek te willen oversluiten, kiest de meerderheid voor een spaarhypotheek, al dan niet in combinatie met een aflossingsvrij deel. Van der Heijden: „Dat laatste element zien we duidelijk terug in onze hypotheekportefeuille. Het aandeel aflossingsvrij neemt gestaag toe.”

Uit de Bouwfonds Hypotheek Monitor 2004 blijkt verder dat mannen en vrouwen ieder een eigen rol claimen bij het huis en de hypotheek. Bij samenwonenden en gehuwden is het de vrouw die vaker het initiatief neemt om een nieuw huis te kopen. Carin Prins, als psycholoog betrokken bij het onderzoek: „Het onderzoek maakt duidelijk dat vrouwen hun eigen rol bij de aankoop van een huis groter vinden dan die van de man, terwijl mannen van mening zijn dat ze het samen doen. Vrouwen vinden dus wel degelijk dat ze de broek aanhebben. Ook blijkt dat vrouwen meer waarde hechten aan een veilige plek voor het gezin en een gezellige sfeer in huis.”