Krim leefde altijd al in schaduw Rusland
APELDOORN. Na de turbulente omwenteling in de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn de spanningen overgeslagen naar de Krim. Vijf wetenswaardigheden over de bijzondere positie van dit schiereiland.
De Krim is geen deel van Rusland, maar was dat in het verleden wel.
Moskou heeft vanouds een warme belangstelling voor de Krim, met zijn vruchtbare grond en toegang tot de Zwarte Zee. In 1954 gaf Rusland de Krim aan Oekraïne. Na de val van de Sovjet-Unie was er even sprake van dat de Krim naar Rusland ging. De parlementen van Oekraïne en de Krim kozen er echter voor dat het schiereiland bij Oekraïne bleef.
Er wonen nog steeds veel Russen.
Er leven drie verschillende etnische groepen op de Krim. In het noorden wonen vooral etnische Oekraïners, in het zuiden de Russen en de Tartaren daar tussenin. De Tartaren maken tussen de 15 en 20 procent van de bevolking uit. De Tartaren hadden veel te lijden onder het regime van Stalin in de Sovjetperiode. Ze zijn fel tegen aansluiting van de Krim bij Rusland.
Een deel van de Russische marine is op de Krim gestationeerd.
Als het over het strategisch belang van de Krim gaat, komt al snel de Russische Zwarte Zeevloot om de hoek kijken. De Russische marine heeft al 230 jaar lang een basis in Sebastopol. Moskou heeft een aanzienlijke vloot oppervlakteschepen en onderzeeërs die snel NAVO-staat Turkije en het Middellandse Zeegebied kunnen bereiken. Ook heeft Rusland zo’n 10.000 mariniers op de Krim die in actie kunnen komen als de Russische belangen in de regio in het geding komen. Hoewel Rusland zelf ook aan de Zwarte Zee grenst, blijft de haven in Sebastopol van strategisch belang. In 2010 sloot Moskou nog een voor Oekraïne gunstige gasdeal, in ruil voor verlenging van de Russische aanwezigheid in Sebastopol.
De Krim heeft al eerder een belangrijke rol in de wereldgeschiedenis gespeeld.
De Krimoorlog, halverwege de 19e eeuw, mag dan niet bij iedereen bekend zijn, veel mensen kennen de naam van Florence Nightingale. Deze verpleegster werd in de Krimoorlog bekend als de Dame met de Lamp en was de grondlegger van de moderne verpleging. De Krimoorlog werd gevoerd tussen Groot-Brittannië, Frankrijk en Ottomaans Turkije aan de ene kant en Rusland aan de andere kant.
De Krimoorlog staat bekend om de logistieke en tactische fouten tijdens de landcampagne aan beide zijden (de maritieme campagne was succesvol voor de geallieerden). Toch wordt het conflict beschouwd als een van de eerste moderne oorlogen omdat er technische veranderingen zijn ingevoerd die de aard van oorlogsvoering veranderden, zoals het tactische gebruik van spoorwegen en de telegraaf.
De Krimoorlog was bovendien een van de eerste oorlogen die op grote schaal werden vastgelegd in geschreven rapporten en foto’s: onder meer door William Russell (voor The Times) en Roger Fenton. Het thuisfront bleef, voor het eerst in de geschiedenis, via de kranten op de hoogte.
De geallieerden hielden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog een vredesconferentie op de Krim.
Toen de Tweede Wereldoorlog in 1945 op zijn einde liep, kwamen de geallieerde leiders –de Amerikaanse president Roosevelt en de Britse premier Churchill– en Sovjetleider Stalin in Jalta bij elkaar om Europa te ‘verdelen’.