Het was een politieke aardverschuiving in maart 2010 in Ridder­kerk. Gevestigde partijen zoals PvdA, CDA, VVD en Christen­Unie moesten plaatsmaken voor Leefbaar Ridderkerk, dat met tien zetels in één klap de grootste partij werd. Vooral het verzet tegen industrie­terrein Nieuw-Reijerwaard en de aanleg van een tramlijn naar Rotterdam zorgden voor de zetelwinst.

Tweede partij werd de SGP, met vijf zetels. Het lag voor de hand dat Leefbaar Ridderkerk en SGP samen gingen regeren, vooral omdat de SGP als enige ook tegen de tram was. „Ze waren tot elkaar veroordeeld”, aldus journalist Johan Kruithof van de plaatselijke krant De Combinatie.

Volgens Kruithof is de SGP jarenlang door vooral de PvdA uit het college geweerd vanwege de opstelling van de christelijke partij. „Voor de PvdA was het vrouwen­standpunt van de SGP een breekpunt. Ook bij andere partijen ontbrak een positieve grond­houding.”

Toen de SGP in het college kwam, merkte PvdA-fractievoorzitter A. Ripmeester bij de mannenbroeders nog steeds oud zeer ten aanzien van zijn partij. SGP-fractievoorzitter C. van der Duijn Schouten zag dat juist bij de PvdA. Volgens hem konden de sociaaldemocraten het maar moeilijk verwerken dat ze buiten de boot vielen nadat ze jarenlang in het college hadden gezeten.

Kruithof denkt dat er met de komst van SGP’er A. den Ouden een andere wind is gaan waaien binnen de partij. „Hij had goed in de gaten dat je met alleen nee roepen niet veel bereikt.” Volgens de journalist –die meer dan 
25 jaar de Ridderkerkse politiek volgt– heeft Den Ouden in 2010 geoogst wat hij in de jaren daarvoor gezaaid heeft: collegedeelname en daarmee meer invloed.

Wat heeft Ridderkerk de afgelopen vier jaar gemerkt van de reformatorische partij in het gemeentebestuur? „Op het gebied van identiteit zijn dat slechts lichte veranderingen”, zegt Kruithof. „De koopzondag is hier nooit een issue geweest, maar er waren wel vlooienmarkten op zondag. De SGP heeft ervoor gezorgd dat die beperkt werden tot de zondagmiddag.” Van der Duijn Schouten: „Er is op dat gebied geen regelgeving aangepast. De verordening schreef voor dat die markten vanaf 12.00 uur opgebouwd mochten worden, maar dat gebeurde ’s ochtends al. Sinds de SGP in het college zit, gaat het conform de regels.”

Hersteld hervormde kerk

Een andere verdienste van de SGP is volgens Kruithof dat de komst van een hersteld hervormde kerk in een braakliggend gebied tussen industrieterrein Donker­sloot en de Ringdijk een stap dichterbij is gekomen. Bij PvdA-fractievoorzitter A. Ripmeester roept de toekomstige bouw van de kerk veel vragen op. „Als partij gunnen we elke kerkelijke gemeente een plek. Maar om zo’n groot gebouw in een recreatiegebied te plaatsen, is op z’n minst discutabel.”

Volgens Ripmeester is omwonenden jarenlang verteld dat er een recreatiegebied op het braakliggende terrein zou komen. „Nu wordt het gebied niet groen, maar raakt het in belangrijke mate versteend. Bovendien zijn de omwonenden beperkt, niet correct en te laat bij de ontwikkeling betrokken.”

Alleen op dat laatste punt kan ChristenUniefractievoorzitter M. Japenga de PvdA gelijk geven. Verder vindt Japenga het plan Park Ringdijk Slikkerveer een nuchter collegevoorstel. „Een kerk met dergelijke afmetingen kun je moeilijk in een woonwijk kwijt. Nu verandert een hoop natte klei in een kleinschalig recreatiegebiedje met een waterbergingsfunctie, een kerk en een scoutinggebouw. De ChristenUnie juicht dat alleen maar toe.”

Leefbaar Ridderkerk, CU en SGP zeggen alle drie dat het besluit om de kerk op die plek te bouwen een breed gedragen besluit is, en dat het zeker niet aan de SGP ligt dat het plan nu doorgaat.

De ChristenUnie maakt sinds januari vorig jaar deel uit van de coalitie. Toen splitsten vier raadsleden van Leefbaar Ridderkerk zich af, zodat het college geen meerderheid meer had in de raad. Na vele gesprekken schoven CU en D66/GroenLinks aan.

De fractievoorzitters vinden de verbreding van de coalitie een verbetering. Japenga denkt dat het college socialer is geworden. „Onze wethouder heeft op dat gebied het nodige bereikt. De tanker van de SGP kon wel een sociaal sleepbootje gebruiken.”

PvdA’er Ripmeester onderstreept dat. „Sinds de deelname van de CU is er een duidelijker profiel op Sociale Zaken. Door ingrijpen van de CU-wethouder is de WMO-raad getransformeerd en een WMO-burgerplatform geïnstalleerd. Armoedebeleid krijgt meer aandacht.”

Van der Duijn Schouten vindt dat het college van Leefbaar Ridder­kerk en SGP ook sociaal was. „Vanwege bezuinigingen moesten er keuzes worden gemaakt. Maar de SGP heeft bijvoorbeeld altijd geknokt om WSW-wachtlijsten verder te verkorten om zo veel mogelijk mensen met een arbeidshandicap een plaats in het arbeidsproces te geven.”

Meer stabiliteit

Fractievoorzitter Neuschwander van Leefbaar Ridderkerk heeft ervaren dat vier partijen in de coalitie meer stabiliteit geven dan twee. De voorman van Leefbaar Ridderkerk zou na de verkiezingen zo verder willen met de huidige coalitie. „Daar staan wij voor open.”

Met de SGP werkt Neuschwander al bijna vier jaar heel plezierig samen. „We hebben vaak aan een half woord genoeg.” Met name de linkse partijen vonden het in het begin uitermate vreemd dat Leefbaar samen met de SGP gingen regeren. „Het was volgens hen gedoemd om te mislukken”, zegt Neuschwander. „Maar vanaf het begin klikte het. We hebben heel heldere afspraken gemaakt en een zeer goede relatie opgebouwd.”

Ook Van der Duijn Schouten waardeert de interpersoonlijke contacten. „Die zijn inderdaad uitstekend.” De fricties binnen de fractie van Leefbaar Ridderkerk hebben echter wel hun stempel gedrukt op de afgelopen raadsperiode, vindt de SGP’er. „De leefbaren waren maandenlang druk om alle kikkers in de kruiwagen te houden. Als er een collegevoorstel komt, ga ik er wel van uit dat het de steun van de fractie heeft. Afspraken uit het coalitieakkoord moeten gewoon nagekomen worden. Door het gedoe in de fractie was dat lang niet altijd eenvoudig.”

Ridderkerk gaat een spannende verkiezingstijd tegemoet. Het is vooral de vraag welke partij de grootste gaat worden. De leef­baren zijn uiteengevallen in twee fracties en er is een nieuwe lokale partij bij gekomen. Het zou kunnen dat de SGP daardoor de grootste partij wordt in Ridderkerk. Van der Duijn Schouten sluit niets bij voorbaat uit. „Ook geen partijen met wie we eventueel in een nieuw college komen.”

Dit is het slot in een serie van zes over de invloed van CU en SGP op het collegebeleid 2010-2014.