Een groot deel van de oppositie is tegen de hele ‘kostendelersnorm’. Het CDA en 50PLUS willen dat AOW’ers worden ontzien. Volgens CDA-Kamerlid Pieter Heerma is de AOW niet vergelijkbaar met de bijstand, omdat gepensioneerden niet meer geprikkeld hoeven te worden om werk te zoeken.

Maar Klijnsma vindt het „verdedigbaar” ook AOW’ers te korten als ze hun kosten voor onder meer gas en licht kunnen delen. Ze onderstreepte dat gehuwde gepensioneerden nu al een lagere AOW krijgen dan alleenstaanden. Alleen voor gezinnen met thuiswonende kinderen van 18 tot 20 jaar maakt Klijnsma mogelijk een uitzondering. Voor deze kleine groep pakt de kostendelersnorm onrechtvaardiger uit dan voor de rest.

Kern van de nieuwe bijstandswet is dat de regels strenger worden. Zo kunnen bijstandsgerechtigden gedwongen worden te verhuizen voor een baan. Gemeenten kunnen een tegenprestatie vragen in ruil voor de uitkering, al houden ze beleidsvrijheid. Bijstandgerechtigden die niet meewerken, krijgen forse sancties.

Aanvankelijk wilde het kabinet nog strengere regels, maar het nam gas terug om draagvlak te creëren bij de ‘bevriende’ oppositiefracties D66, ChristenUnie en SGP. Hun steun is nodig om de wet door de Senaat te krijgen. Daar heeft het kabinet geen meerderheid.

Een van de versoepelingen is dat er geen sollicitatieplicht komt voor bijstandsmoeders met jonge kinderen. Klijnsma zegde dat donderdagavond definitief toe. Ze kwam daarmee tegemoet aan een eis van ChristenUnie en SGP. D66 is er niet blij mee, maar legt zich erbij neer.

Klijnsma verwacht dat gemeenten meewerken aan de nieuwe wet. Zo niet, dan volgt een „heel goed gesprek”. Klijnsma dreigde echter niet met sancties, zoals de VVD had gevraagd.

De coalitiepartners VVD en PvdA leggen de wet nogal verschillend uit. Volgens de VVD zijn de regels veel strenger geworden. De PvdA meent dat het wel meevalt. Klijnsma hield zich op de vlakte. „Iedereen is goed op de foto gekomen.”