Dat zei onderzoeker Simon Otjes woensdag op een discussiebijeenkomst van het Montesquieu Instituut in Den Haag. Het rekenvoorbeeld laat volgens Otjes, die verbonden is aan het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) in Groningen, zien dat er over het recente CDA-voorstel „slecht is nagedacht.”

Het CDA lanceerde zaterdag het plan om voortaan de helft van het aantal Kamerzetels via het evenredige kiessysteem te kiezen en de helft via een districtenstelsel. Volgens een doorrekening van Otjes zou dat in 2002 tot 82 christendemocratische zetels hebben geleid. In werkelijkheid scoorde de partij toen, onder lijsttrekker Balkenende, 43 Kamerzetels.

Het door het CDA voorgestelde kiesstelsel kan vreemde en enorm van het huidige kiesstelsel afwijkende effecten sorteren, betoogde Otjes. „Toegepast op de verkiezingsuitslag van 2012 zou het CDA in het nieuwe systeem slecht zeven Kamerzetels hebben gehaald. Terwijl het er in werkelijkheid dertien binnenhaalde.”

Dat de christendemocraten in 2002 met een (gedeeltelijk) districtenstelsel 82 zetels zouden hebben gehaald, houdt verband met de bijzondere omstandigheid dat in dat jaar de tweede partij in omvang, de LPF, met 26 Kamerzetels vér verwijderd zat van de score van Balkenende, aldus Otjes. „Niet voor niets heb ik 2002 gekozen omdat dat een jaar is met extreme effecten. Maar hoe dan ook, zoiets kán dus gebeuren.”

Otjes is in geen geval voorstander van experimenteren met districtenstelsels. „Nederland is nog altijd een zogeheten ”high trust society” (samenleving waarin burgers veel vertrouwen hebben in de overheid en in instanties, red.). Allerlei onderzoeken laten zien dat dit samenhangt met het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Iedereen voelt zich gehoord en vertegenwoordigd. Dat moet je dus niet gaan veranderen.”