Waarom bemoeit het kabinet zich überhaupt met mijn pensioen?

Omdat hier voor het kabinet nu eenmaal veel is te halen. In Nederland mag er, tot op zekere hoogte, belastingvrij voor het pensioen worden gespaard. Pas als het pensioen wordt uitgekeerd, wordt er afgerekend met de fiscus. Door het maximale bedrag dat er belastingvrij door werknemers in de pensioenpot mag worden gestort te verlagen, blijft er meer salaris over dat wél kan worden belast. Die extra inkomsten kan het kabinet goed gebruiken.

Maar wat betekent het voor mij?

Dit jaar mag er nog 2,25 procent van het brutosalaris belastingvrij aan pensioen worden opgebouwd. Volgend jaar zakt dit zogenoemde opbouwpercentage naar 2,15 en in 2015 verder naar 1,875 procent. Dat betekent dat iemand die veertig jaar werkt (40 maal 1,875) een pensioen opbouwt van 75 procent van zijn gemiddeld verdiende loon (tot 100.000 euro). Het kabinet wilde het opbouwpercentage nog verder verlagen, naar 1,75 procent, maar hoewel Nederlanders vanwege een hogere AOW-leeftijd steeds langer doorwerken –en dus ook langer pensioen opbouwen– vonden D66, CU en SGP dat te mager. Niet in de laatste plaats omdat een periode zonder werk, al dan niet vrijwillig, iedereen kan overkomen.

Het effect van deze versobering is dus voor iedereen gelijk?
Nee. Dat ligt aan uw leeftijd 
–hoeveel is er al opgebouwd en hoeveel jaren werkt u nog– maar ook aan uw pensioenregeling. Er zijn fondsen waarbij deelnemers in 2013 nog altijd de maximale 2,25 procent aan pensioen opbouwen, maar dat zijn er niet veel. De meeste fondsen werken allang met een lagere opbouw. Soms zelfs lager dan de 1,875 die vanaf 2015 als maximum gaat gelden. Hoe nadelig dat is, hangt niet alleen af van dat percentage, maar ook van de franchise: het in de pensioenregeling vastgestelde deel van het salaris waarover geen pensioen wordt opgebouwd. Als dat relatief klein is, dan is een wat lager opbouwpercentage minder nadelig dan het lijkt.

Volgens het kabinet gaat mijn koopkracht nu omhoog. Hoe dan?

Wanneer het bedrag dat er maandelijks in de pensioenpot wordt ingelegd daalt, neemt niet alleen het deel van uw bruto-inkomen toe waarover het kabinet belasting kan gaan heffen, maar dus ook het bedrag dat u netto krijgt uitbetaald op uw bankrekening. Voorwaarde is wel dat pensioenfondsen niet alleen het opbouwpercentage verlagen, maar óók de pensioenpremie. Het kabinet rekent hierop, maar gaat er niet over. Dat beslissen de besturen van pensioenfondsen zelf. Wel zal DNB de komende jaren goed in de gaten houden of fondsen hun premies niet zonder geldige reden hoger laten zijn dan nodig is.

Ik wil geen lager pensioen. Kan ik dit ondervangen?

Dat kan door langer door te werken –en dus meer op te bouwen– of door meer te gaan sparen. Schulden aflossen of op andere wijzen de lasten terugdringen is ook een optie: dat levert weliswaar niet meer pensioen op, maar zorgt ervoor dat u wellicht met minder pensioen, toch uitkomt.