Het optuigen van een saneringsfonds en een afwikkelingsautoriteit (in jargon het Single Resolution Mechanisme genoemd) is de laatste pijler van een Europese bankenunie. De bankenunie komt er om in de toekomst te voorkomen dat landen in de problemen raken omdat ze falende banken gered hebben van de afgrond. Ook Nederland moest onder meer ING, ABN Amro en SNS Reaal financieel steunen.

Europa was het al eens over toezicht op de Europese banken. Bovendien gaan er strengere kapitaaleisen gelden voor banken, zodat zij beter zelf in staat zijn om problemen aan te pakken. Daarnaast zullen beleggers in banken en grote spaarders moeten meebetalen als een bank toch in zwaar weer raakt (bail in).

Volgens minister Jeroen Dijsselbloem zouden al deze maatregelen in bijna alle gevallen al voldoende moeten zijn om een falende bank te saneren of te redden. Maar mocht deze het toch niet redden, dan komt het afwikkelingsfonds om de hoek kijken. „Dit fonds zal slechts zeer zelden gebruikt gaan worden”, zo zei hij na afloop.

Hij sprak over het „laatste bouwblok van de bankenunie dat op zijn plaats is gezet”. Hij benadrukte dat de de sector verantwoordelijkheid wordt voor zijn eigen risico’s en verliezen en niet meer de belastingbetaler.

Dit fonds moet in 2026 volledig actief zijn. De eerste 10 jaar zal het fonds bestaan uit ‘nationale compartimenten’ die in tien stappen samensmelten tot het Europees fonds. Tijdens de overgangsperiode staan de lidstaten garant voor deze compartimenten. Als er in deze periode een beroep wordt gedaan op het fonds, dan zal het uitgegeven geld binnen 5 jaar met een heffing op de bankensector worden verhaald.

Het besluit om een Europese bank te ontmantelen of te saneren zal genomen worden door de Europese afwikkelingsautoriteit. Er zitten vijf permanente leden in het bestuur van deze autoriteit. Daarnaast zal de lidstaat waar de bank in kwestie vandaan komt (home), en het land of landen waar de bank ook actief is (host) deel uit maken van het beslissingscomité. Het bereikte compromis wordt voorgelegd aan de Europese Commissie die of niets doet en instemt of die het afwijst. Bij dat laatste wordt de zaak voorgelegd aan alle 28 EU-landen.