Dit blijkt uit het onderzoek ”De Duurzaamheidbarometer”, verricht door Ethicon onder de Nederlandse beroepsbevolking. Ethicon is het onderzoekscentrum van de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit Rotterdam) op het gebied van integriteit, ethiek en maatschappelijk ondernemen. Het onderzoek is onder verantwoordelijkheid van prof. dr. Muel Kaptein uitgevoerd.

Kaptein heeft onder de Nederlandse beroepsbevolking onderzoek gedaan naar verantwoord en integer gedrag op het werk. Een groot deel van de respondenten geeft aan dat de eigen organisatie verantwoord omgaat met externe partijen. Consumenten hebben het minst te klagen: 82 procent van de Nederlandse beroepsbevolking vindt dat de eigen organisatie verantwoord omgaat met de consument. Tachtig procent vindt dat de organisatie verantwoord omgaat met de aandeelhouders en kapitaalverstrekkers.

Minder verantwoord gaan organisaties om met het milieu, omwonenden en eigen personeel: in 65 procent van de organisaties is hiervan sprake.

De verantwoorde omgang met actiegroepen schiet het meest tekort: slechts 44 procent van de werkende Nederlanders vindt dat hun organisatie respectvol omgaat met actiegroepen.

Aan de andere kant zijn veel respondenten de afgelopen twaalf maanden getuige geweest van incidenten op hun werk. Misbruik van bedrijfsmiddelen scoort het hoogst: 60 procent geeft dit aan. Enkele andere opzienbarende resultaten zijn: onveilige of ongezonde werkomstandigheden (43 procent), onzorgvuldige omgang met de informatie van derden (41 procent), creëren van een vijandige werkomgeving (29 procent), het geven van verkeerde of misleidende informatie aan consumenten (22 procent), oneerlijke concurrentie (14 procent), aannemen van ontoelaatbare geschenken (10 procent) en vervalsing of manipulatie van de boekhouding (6 procent).

Veel van de incidenten zijn terug te voeren op de organisatie zelf. De helft van de beroepsbevolking geeft aan dat de organisatie niet duidelijk maakt welke normen en waarden er gelden. Vooral de normen ten aanzien van de maatschappij, milieu en open communicatie zijn onduidelijk. Slechts bij 55 procent van de organisaties wordt het aan de orde stellen van ethische dilemma’s en kritiek bevorderd.

Medewerkers blijken meer zicht te hebben op onverantwoord gedrag van elkaar (58 procent) en op onverantwoord gedrag van de leidinggevende (47 procent) dan dat hun leidinggevende zicht heeft op onverantwoord gedrag van de eigen medewerkers (37 procent). Maar 38 procent van de leidinggevenden en medewerkers staat open voor kritiek op hun gedrag. En een minderheid van 40 procent van de werknemers geeft aan over voldoende tijd te beschikken om het werk verantwoord uit te voeren.

Dat er nogal eens incidenten zijn, heeft flinke gevolgen. Achtenzestig procent van de medewerkers geeft aan dat als gevolg van de incidenten op de werkvloer de organisatie een minder aantrekkelijke werkgever wordt. Rondom de 60 procent zegt ook dat indien de incidenten bekend zouden worden dit leidt tot beschadiging van het vertrouwen in de organisatie en verlies van bestaande klanten. De helft geeft zelfs aan dat de huidige incidenten kunnen leiden tot wettelijke boetes en sancties.

Volgens Kaptein zouden bedrijven vaker hun medewerkers moeten bevragen over hun beleving van maatschappelijk ondernemen in hun dagelijkse werkomgeving. „Dit onderzoek laat zien dat in de ogen van medewerkers er volop ruimte is om de integriteit van organisaties te verbeteren.”