Daartoe besloot de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GG) donderdag bij de behandeling van het rapport ”Kerk-zijn in een seculiere samenleving”. Dinsdag stond in deze krant een samenvatting van dit rapport.

De Gereformeerde Gemeenten moeten erop rekenen dat het kerkverband gaat krimpen. Velen verlaten de kerk en de vergrijzing trekt ook zijn sporen. Tegelijkertijd zijn jongeren bewuster dan vroeger bezig met het belijdenisdoen en weegt bij ouders het zielenheil van hun kinderen veel meer.

De cijfers van de uitstroom van leden uit de GG zijn schokkend, zei ds. L. Terlouw (Barendrecht), voorzitter van de commissie die het rapport opstelde, in opdracht van de synode 2010. „Hoe zal het er over vijftig jaar uitzien? De cijfers laten zien dat de kerk ook van binnenuit wordt afgebroken.”

Synodepreses ds. J. J. van Eckeveld (Zeist) gaf aan dat de terugloop in alle kerken te zien is. Ds. W. Visscher (Amersfoort): „Per jaar verlaten in Nederland 100.000 mensen de kerk.”

Er is ook een andere kant, zei ds. D. de Wit (Barneveld-Centrum). „Belijdeniscatechisanten doen bij voorbeeld veel bewuster belijdenis dan tien jaar geleden. Op kraambezoeken kom je meer ouders tegen die met het zielheil van hun kinderen bezet zijn, dan voorheen. We moeten niet alleen bezet zijn met negatieve.”

De nood van de kerk in deze tijd is de nood van de christelijke kerk door alle tijden heen, zei ds. G. Clements (Gouda). Hij wees op geschriften van de predikanten Koelman, Comrie en Van Lodenstein. „Zij wijzen er steeds op dat het enige medicijn is terugkeer tot Christus.”

De commissie wil een publieksversie van het rapport opstellen om de nood van de tijd ook bij de gemeenten onder de aandacht te brengen. Ds. W. Silfhout (Capelle a/d IJssel): „De secularisatie woedt als een veenbrand voort. We mogen daar niet gering over denken. De nood is veel groter dan velen uit onze gemeenten in de gaten hebben.”

Ouderling J. T. van den Berg (Nunspeet) onderstreepte dat en vroeg de synodeleden hier aandacht aan te besteden op huisbezoeken.

Ouderling J. P. Bosman (Grijpskerke) sprak zijn grote zorg uit over de groeiende kritiek op de prediking. „Dat is uitholling van binnenuit. Er is dan geen onderworpenheid onder Gods Woord.”

Ds. G. J. N. Moens (Meliskerke) en ds. D. de Wit (Barneveld) wezen erop dat de doorleving van de schuld voor Gods aangezicht nodig is. Ds. Moens: „Dit vind ik heel aangrijpend: Hoe komt het nu toch dat de schuld geen schuld is? We kunnen uren praten, maar laten we smeken of schuld waarlijk schuld mag worden. Dan moeten we bij onszelf beginnen.”

Ds. F. Mulder (Rhenen) zei in aanvulling daarop: „Ligt er ook geen grote schuld in de prediking? Durven we zonden nog bij de naam te noemen? Durven we nog te waarschuwen? Durf ik als ouderling op huisbezoek…., enzovoort?”

Ds. L. Blok (Gorinchem) wees erop dat er vroeger meer uitging van Gods volk. Ds. Van Eckeveld noemde de noodzaak van „een nabij leven.” „Als er ontmoetingen met Christus zijn, ga ik naar Hem ruiken. Ligt daar ook niet een stuk nood? Wanneer hebben wij Hem voor het laatst ontmoet?”

Uitvoerig sprak de synode over de wens een boetedag te houden in verband met de nood van de tijden. Het moderamen van de synode komt tijdens de vervolgvergadering in januari met een voorstel voor een datum op een zondag, op de jaarlijkse biddag of op een afzonderlijke boetedag. Op die dag zal in de prediking aandacht besteed worden aan de noden en zorgen die er over de kerk en samenleving zijn.

Vanuit de synode zal een kanselboodschap worden opgesteld. Ds. C. J. Meeuse (Goes) riep op van deze dag ook een vastendag te maken, in lijn met wat in het verleden, zoals tijdens de Nadere Reformatie, gebruikelijk was.

Het rapport bevat veel aanbevelingen voor verschillende werkgroepen en deputaatschappen wat zij op hun manier kunnen doen tegen de zorgelijke invloeden binnen en buiten de kerk. Vanuit de vergadering klonk de oproep om het gebed „bij het bloed van het avondoffer” bovenaan te zetten. Ds. Schreuder: „Laten we oppassen dat we nu niet weer allerlei dingen moeten gaan doen. Graag zouden we zien dat de bewogen discussie die we nu als synode gevoerd hebben, ook in de kerkenraden wordt gevoerd. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van een schrijven vanuit onze synode.”