Martens ging na zijn periode als premier van België in de Europese politiek. In 1994 werd hij lid van het Europese Parlement. Vijf jaar later deed hij een poging om lijsttrekker te worden voor de Europese Volkspartij maar hij verloor het van Miet Smet, zijn latere (derde) echtgenote. Hij bedankte voor de tweede plek en werd voorzitter van de Europese Volkspartij (EVP).

De in 1936 geboren boerenzoon leidde maar liefst negen kabinetten in het tussen Vlamingen en Franstaligen verdeelde België. Martens probeerde met een reeks hervormingen een einde te maken aan de twisten tussen de taalgroepen. Vlaanderen en Wallonië kregen een grote autonomie.

Naast deze problemen tussen de gemeenschappen, die vaak de oorzaak waren van de val van zijn vele kabinetten, kreeg Martens ook te maken met de economische crisis van de jaren 80. De christendemocraat ging de werkloosheid en het oplopende overheidstekort het liefst te lijf met hulp van de liberalen.

In 1990 ondertekende Martens samen met veertien andere regeringsleiders een van de meest liberale abortuswetgevingen ter wereld. Binnen zijn partij klonk daarbij kritiek op de „te gewillige houding” van de premier. Koning Boudewijn wilde de wet niet ondertekenen.

Na de val van zijn laatste kabinet ging Martens de Europese politiek in. Hij werd Europarlementariër en voorzitter van de EVP: het verband van christen­democraten in Europa.

Martens had vijf kinderen: twee bij zijn eerste vrouw, Lieve Verschroeven, en drie bij Ilse Schouteden. Hij trouwde in 2008 voor de derde maal met Miet Smet.

In een interview met Martens in mei met het Belgische tijdschrift Knack zei zijn vrouw dat hij „veel kracht uit zijn geloof” put en daarom ook per se met haar in de kerk wilde trouwen – ook al was dat omstreden.

Zie ook:

Wilfried Martens blijft geboortegrond trouw