Volgens het IMF is ongeveer de helft van alle kredieten in Spanje, Portugal en Italië in handen van bedrijven die moeite hebben om aan hun verplichtingen te voldoen. Dat komt deels doordat de eurocrisis ervoor heeft gezorgd dat bedrijven in die landen veel hogere rentes moeten betalen dan hun Noord-Europese branchegenoten. Maar zelfs als die fragmentatie wordt verholpen en de economische groei aantrekt, blijft het bij ongeveer een vijfde van de leningen twijfelachtig of ze nog kunnen worden terugbetaald, aldus het fonds.

De zwakke bedrijven brengen de toch al zwakke banken en het broze economische herstel in Zuid-Europa verder in de problemen. Toenemende betalingsproblemen dwingen banken hun buffers te versterken en nog strengere eisen te stellen aan nieuwe leningen, waardoor de kredietverlening verder op slot gaat. Daarbij is de kans groot dat zwakke banken afzien van afschrijvingen op de slechte leningen. Dat geeft bedrijven wat meer ruimte, maar gaat ten koste van de kredietverlening aan bedrijven die wel levensvatbaar zijn.

De slechte leningen zullen diverse banken dwingen hun voorzieningen verder te verhogen. „Dat kan ten koste gaan van een groot deel van de toekomstige winst van de bank en in sommige gevallen van het kapitaal”, waarschuwde IMF-directeur José Viñals. Welke banken dat zijn, moet onder meer blijken uit de test waaraan de Europese Centrale Bank alle belangrijke Europese banken zal onderwerpen.

De verliezen op de leningen kunnen volgens berekeningen van het IMF oplopen tot ongeveer 250 miljard euro. Daarvan zou ruim 100 miljard euro voor rekening komen van Spaanse banken, die daarvoor al genoeg voorzieningen hebben genomen. Het potentiële verlies voor Italiaanse banken is met 125 miljard euro circa 53 miljard euro groter dan de huidige reserveringen. Portugese banken zouden 20 miljard euro kunnen verliezen, dat is 8 miljard euro meer dan nu is voorzien.

Het IMF richtte zich bij zijn studie op Zuid-Europa, omdat bedrijven zich daar in de goede economische jaren veel dieper in de schulden staken dan bedrijven in de kernlanden van de eurozone. De hoeveelheid slechte leningen in de kernlanden bleef de afgelopen jaren relatief stabiel, aldus het fonds.