AH opende maandag in de prijzenoorlog met andere supermarkten een nieuw offensief. Onder de naam ”De Zaanse Hoeve” werd door de grootgrutter een nieuwe zuivellijn in de schappen gezet, waarvan de producten gemiddeld 15 tot 25 procent goedkoper zijn dan die van het eigen huismerk.

Supermarktketen C1000 volgt vandaag. De keten maakt melk, karnemelk, yoghurt en vanillevla goedkoper dan de producten bij concurrent Albert Heijn. Ook introduceert C1000 deze week een 2-literfles melk voor 92 cent. Dat heeft een woordvoerder van Schuitema, eigenaar van C1000, maandag gezegd.

De producent van ”De Zaanse Hoeve”, zuivelconcern Campina, verklaarde zich tot het uiterste te zullen verzetten tegen het nog verder zaken van de prijzen. Want als de prijzen op de lange termijn zo laag blijven als nu, kan dat ernstige gevolgen hebben voor de winstgevendheid van de zuivelsector, aldus Campina. Het bedrijf zegt erop te vertrouwen dat partijen hun verantwoordelijkheid nemen, zodat de verhoudingen weer zakelijk en verantwoord worden.

Campina is ontstemd over de onrust die is ontstaan toen Albert Heijn de prijzen van zuivel verlaagde. De prijzen van halfvolle melk waren volgens het concern in oktober al op een extreem laag niveau gekomen toen Aldi de melk flink goedkoper maakte. Maar het bepalen van de prijzen is de verantwoordelijkheid van de supermarkten, benadrukte Campina.

De veehouders die melk aan het concern leveren, hoeven voorlopig niet bang te zijn dat ze er financieel op achteruitgaan. Albert Heijn draait vooralsnog zelf op voor de prijsverlagingen van zuivel.

„Voor ons verandert er niks. Wij stoppen de melk gewoon in een andere verpakking. Albert Heijn betaalt ons nog steeds dezelfde prijs”, zei A. van Elst, groepsdirecteur van Campina Nederland. Hij verwacht wel dat de prijzenoorlog in de onderhandelingen over het contract voor 2004 aan de orde komt.

Ook boeren die aan het zuivelconcern Friesland Coberco leveren, merken de nieuwe prijzenoorlog vooralsnog nauwelijks in hun portemonnee. Friesland Coberco baseert de beloning van de boeren op de uitbetaalde melkprijzen van vijf Europese producenten, waaronder bedrijven uit Duitsland en Denemarken. Als in Nederland de melkprijzen dalen door de prijzenoorlog in de supermarkten, werkt dit maar beperkt door in de beloning van de boeren, aldus een zegsman. Toch is ook deze onderneming niet blij met de stuntprijzen. „De marges in de hele keten komen onder druk te staan.”

Het meest onder de prijzenoorlog lijden momenteel speciaalzaken en buurtsupers. Speciaalzaken krijgen volgens onderzoeksbureau MarketResponse gemiddeld 10 procent minder klanten over de vloer dan zo’n vier weken geleden. Vooral slagers en kaaswinkels hebben te kampen met teruglopende bezoekersaantallen.

Bij buurtsupers daalde het aantal consumenten met ongeveer 6 procent. Het aantal klanten van deze kleine winkels loopt al langere tijd terug. De prijzenslag heeft er echter voor gezorgd dat de afname over vier weken even groot is als over het gehele afgelopen jaar. Als deze trend zich doorzet zullen veel speciaalzaken over de kop gaan, zei A. Doffer, directeur onderzoek van MarketResponse.

„Alleen de zaken die kunnen rekenen op loyale klanten, zullen het hoofd boven water houden.” Kleine winkels die door persoonlijk contact een relatie hebben opgebouwd met klanten redden het. Zij bieden zowel gemak als advies, stelt Doffer.

Volgens onderzoeker K. de Bont van het Landbouw-Economisch Instituut maandag is slechts 10 tot 15 procent van de Nederlandse geproduceerde melk bestemd voor consumptiemelk en aanverwante artikelen als vla en yoghurt. De rest gaat op aan kaas en aan de export.

Alleen de prijzen voor consumptiemelk die boeren krijgen, zullen volgens hem door de prijzenslag bij supermarkten mogelijk dalen, die voor kaas en de export niet. Voor een liter melk krijgt een boer globaal 30 cent. Daarvan houdt hij 5 cent over, meent De Bont. Bij een prijsdaling van 10 procent in de supermarkt moet een boer ongeveer 1 cent inleveren.

In Nederland produceren de 25.000 melkveehouderijen ongeveer 11 miljard liter melk. Campina en Friesland Coberco verwerken 80 procent van de geleverde Nederlandse melk. Andere, kleinere, verwerkers zijn DOC (kaas) en Nestlé.