Het beeld van zo’n gijzelingsactie dringt zich op nu in de Verenigde Staten de ”shutdown” zijn tweede dag beleeft. Een politiek conflict over de invoering van een –voor Amerikaanse begrippen revolutionair– zorgstelsel was voor een groep Republikeinse volksvertegenwoordigers reden de geldkraan dicht te draaien, de federale overheid te verlammen en president Obama een hak te zetten. Zo’n 800.000 ambtenaren zitten als gevolg van déze gijzelingsactie thuis.

Een deel van het federaal bestuur lamleggen omwille van het eigen politieke belang. Daarvan is hier sprake en dat is voor een wereldmacht als de VS een gênante vertoning.

In het verleden kwam het vaak voor dat vorsten of heersers zonder scrupules hun persoonlijke belangen nastreefden door complete dorpen plat te branden en onschuldige burgers in het verderf te storten. Vandaag de dag tref je zulke lieden nog aan in dubieuze landen – ver weg of dichtbij. Om dicht bij huis te blijven: in Italië doet Silvio Berlusconi al jarenlang niets anders dan het belang van de natie voor zijn karretje te spannen en… te verspelen. Dat het grote Amerika, ook nog eens mede bakermat van de politieke beschaving, zich verlaagt tot zulke spelletjes is beschamend.

Nu zal het gemak waarmee de overheid tot gijzelaar wordt gemaakt vast verband houden met de Republikeinse idee van een kleine overheid: de staat is het leven niet en de wereld gaat niet ten onder als de overheid (een tijdje) wordt lamgelegd.

Feit blijft dat een grootmacht die zich zó gedraagt uitermate schadelijk is voor het imago van de parlementaire democratie wereldwijd. Juist nu een opkomende grootmacht als China er prat op gaat dat zijn politieke besluitvorming veel efficiënter werkt dan die in landen zonder eenpartijbestuur, is het van belang te laten zien dat het westerse model wel degelijk het meest navolgenswaardig is. De Amerikaanse politicoloog Francis Fukuyama overdreef toen hij na de val van de Muur in zijn boek ”Het einde van de geschiedenis en de laatste mens” de ontwikkeling van de westerse parlementaire democratie en de wereldwijde verspreiding ervan als de ultieme zin van de geschiedenis typeerde. Dat neemt niet weg dat niet alleen Amerika maar ook Europa op dit punt een grote verantwoordelijkheid –lees: voorbeeldfunctie– heeft jegens opkomende en nog instabiele landen in Zuid-Amerika, Azië en Afrika. Juist nu deze landen vanuit het Verre Oosten een concurrerend model krijgen voorgeschoteld.

Intussen doet ieder persoonlijk er goed aan zich te spiegelen aan wat momenteel in de VS gebeurt: de 
gijzeling van derden omwille van het eigenbelang. Is dat niet een mechanisme dat ook in de privésfeer en in kleine kring daarbuiten veelvuldig wordt toegepast? Zo af en toe zijn misstanden op wereldschaal nuttig om ook onszelf kritisch te bezien en een ”ach en wee” over onszelf uit te roepen.