Bij de eerste uitslagen hielden de media er zelfs rekening mee dat de partij meer dan de helft van de zetels in de Bondsdag zou krijgen. Maar zoals het er nu uitziet, komen CDU en CSU net twee of drie zetels tekort. Deze uitslag is een van de beste uit de geschiedenis van deze ”Union”. Sinds het grote succes van Kohl in 1990 kreeg de partij niet meer zoveel steun.

Deze overwinning heeft echter ook een andere kant. Merkel heeft haar geliefde coalitiepartner FDP grotendeels opgeslokt. Die blijft net hangen onder de kiesdrempel van 5 procent en keert de komende vier jaar dus niet terug in de Bondsdag.

Nog niet vaak werkte de kiesdrempel zo robuust dat hij een regeringspartij compleet liet verdwijnen. De afgelopen jaren verdween de FDP al uit diverse deelstaatparlementen. Deze uitslagen leiden natuurlijk tot een debat over de toekomst van de kiesdrempel. Voor Nederland is zo’n drempel ongeschikt, omdat deze minderheden buiten het parlement houdt.

Het verdwijnen van haar liberale vrienden geeft voor Merkel een nieuw dilemma: Met welke partij moet het nu verder? Ze had graag verder geregeerd met de liberale FDP, maar dat gaat niet.

De mogelijke partners voor een nieuwe regering voor CDU/CSU liggen uitsluitend aan de linkerkant. Dat is de kant waarmee Merkel liever niet regeert.

Het meest voor de hand ligt samenwerking met de SPD, de zogeheten grote coalitie. In Duitsland wordt dit altijd als een ‘moetje’ gezien. De samenwerking tussen deze twee partijen is minstens zo problematisch als in Nederland tussen CDA en PvdA. Beide volkspartijen vinden dat zij de leiding behoren te hebben in de bondsrepubliek en gunnen elkaar weinig ruimte.

Een andere mogelijkheid is dat CDU/CSU een coalitie aangaan met de Groenen. Die hebben ook verloren (mogelijk vanwege de pedofilieaffaire), maar zouden de regering aan een meerderheid kunnen helpen. Maar ook zo’n combinatie is een gedwongen huwelijk.

Positief aan de uitslag in Duitsland is dat het mogelijk blijkt dat een spaarzame regering in een economische crisis steun kan winnen. Minstens zo belangrijk is dat de zusterpartijen CDU en CSU een positieve gezinskoers varen. Vooral de linkse partijen in Duitsland hebben de christendemocraten daarmee naar de middeleeuwen verwezen, maar de bevolking steunt deze richting. Dat is fantastisch.

Rond het gezinsbeleid staan de christendemocraten echter alleen. Alle andere bewegingen willen het huwelijk openstellen voor homoseksuelen en paren van gelijk geslacht het recht op adoptie geven. Deze standpunten kunnen in onderhandelingen onder druk komen staan en het onderspit delven.

Vanuit een christelijke visie is het huwelijk een unieke instelling die niet aan andere relaties kan worden gelijkgesteld. De komende weken kunnen dus beslissend zijn voor de toekomst van het Duitse gezinsbeleid.