Er is hoop
Ds. P. Ogbadu verricht evangelisatie in Guinee. Niet zonder zegen. Nederlandse christenen kijken in Europa soms vertwijfeld rond vanuit vrees voor verheidening. Is het Evangelie niet als een regenbui die voorbijtrekt? Slaat straks de ’droogte’ niet toe in het Westen van de Oude Wereld? Die gedachte komt voor bij gereformeerden. In evangelische kring lijkt meer vertrouwen te leven.Nu zegt de zwarte zendeling vooral mensen met een animistische achtergrond te bereiken. Waar komt dat begrip animisme vandaan? Het is afgeleid van het Latijnse woord voor ziel. Het gaat om geloof in het bestaan van zielen of geesten, waarvan alleen de machtigen -die waarvan de mens zich afhankelijk gevoelt en voor wie hij vreest- de rang ontvingen van goddelijke wezens. De godsdienstwetenschap heeft lang in het animisme de kiem gezocht van het bestaan van alle godsdiensten en religies die op de wereld voorkomen.
Volgens een veelvoorkomende vorm van animisme hebben alle dingen een ziel. De geesten zouden zich -tijdelijk of bestendig- een woning kiezen in een of ander levend of levenloos voorwerp. Dat leidt tot verering van iets als met hogere macht begaafd. Het met animisme verwante fetisjisme gelooft in het magisch effect van zulke voorwerpen.
Die opvatting lijkt eigenlijk tamelijk dicht te liggen bij het in de westerse wereld veel aanhang vindende New-Age-denken. Dit zegt dat de mensheid zou leven in een periode van transformatie en kosmische aanrakingen, van voelen en weten en contact met geestelijke wezens. Een individu zou zelf en via volstrekt eigen vermogen zijn levensloop kunnen bepalen. Contact met de geestenwereld fungeert samen met de innerlijke spirituele krachten in de mens als middelen naar een betere toekomst.
Het zijn niet de eersten de besten die het oor lenen aan zulke gedachten. Een aantal jaren geIeden publiceerde prinses Irene haar boek ”Dialoog met de natuur”. Zij beschreef hoe ze contact kreeg met haar innerlijke gids Zoro. Daarna leerde ze ’praten’ met dolfijnen, een boom in de tuin. En als ze bepaalde vragen had ging ze naar die boom toe. De boom gaf antwoord. „De woorden van het antwoord vormden zich merkwaardig genoeg niet in mijn hoofd, maar binnen in mij…” Recent presenteerde Irene een volgende uitgave: ”Aarde ik hou van jou”.
Als Ogbadu gemakkelijker Afrikaanse animisten bereikt dan moslims, bestaat er ook voor West-Europa nog perspectief. Voor new-agers en op de natuur gerichte religieuzen - laten we zeggen: nieuwe animisten. Voor een voormalig lid van het Koninklijk Huis. Voor een blowende verloren zoon of dochter. Voor jongens en meiden die zich via bepaalde paddestoelen of Herbal xtc een geweldig gevoel toe-eigenen. Voor mensen die het christelijk geloof volstrekt achter zich gelaten schijnen te hebben.
Natuurlijk zetten velen zich nadrukkelijk af tegen de kerk. Om wat zij er allemaal gezien hebben. Dingen die volgens hen niet door de beugel kunnen. Kwesties die inderdaad niet zelden de kerk en christenen onwaardig zijn. Maar het is waar wat invloedrijke filosofen hebben gezegd: dat zich in elk geval iets nestelt op de plek die door God zelf is bestemd voor authentiek geloof.
Evangelisatie blijft zinvol. Als ds. Ogbadu animisten weet te bereiken in West-Afrika, is er ook hoop voor op de natuur -en op het eigen ik- gerichte Nederlanders. Maar vooral ook, omdat de Zaligmaker heeft beloofd te bidden voor degenen die door het woord van Zijn leerlingen in Hem geloven zullen. De voorganger geeft de voorkeur aan zogenoemde vriendschapsevangelisatie. Vanuit de hele wereld groeien berichten dat dit -puur menselijk gezien- de effectiefste vorm van zending is.