Rechters leggen meer straffen op
Het aantal onvoorwaardelijke gevangenisstraffen dat rechtbanken oplegden aan verdachten, is de afgelopen drie jaar gestegen van ongeveer 27.000 naar ruim 33.000. Van de ruim 100.000 aangiften die in 2002 bij de politie werden gedaan voor geweldsmisdrijven, werd in datzelfde jaar bijna de helft opgehelderd.
Dat blijkt uit het onderzoek ’Criminaliteit en rechtshandhaving’ van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat woensdag is verschenen.
De politie heeft meer moeite om vermogensdelicten en vernielingen op te helderen. Vorig jaar maakten agenten ruim 1,4 miljoen processen-verbaal op en losten daarvan ruim 250.000 misdrijven op.
De politie hoorde het afgelopen jaar 300.000 personen op verdenking van een misdrijf. Van hen was eenzesde deel minderjarig. Het ging in de meeste gevallen om vermogens-, gewelds- en verkeersmisdrijven of vernielingen. Het Openbaar Ministerie (OM) handelde circa 120.000 strafzaken af, van de kwart miljoen die ze kreeg aangeleverd. De rechtbanken behandelden 117.000 strafzaken.
Volgens het onderzoek is ook het aantal opgelegde taakstraffen fors gestegen. In 2000 wezen rechters nog bijna 21.000 taakstraffen toe, in 2002 waren dat er 27.000. Ook het OM kan via een officier van justitie een verdachte een taakstraf opleggen. Doordat dit aantal bijna verdubbelde in diezelfde periode, komt het aantal taakstraffen in 2002 uit op bijna 40.000.
Volgens het CBS is het aantal burgers dat slachtoffer is van een delict de laatste jaren redelijk stabiel gebleven. Jaarlijks heeft een kwart van alle inwoners van vijftien jaar en ouder te maken met een misdrijf, wat neerkomt op meer dan drie miljoen slachtoffers per jaar.
In verhouding tot andere landen in Europa worden in Nederland meer straffen opgelegd, die ook vaker onvoorwaardelijk zijn. Daar staat tegenover dat mensen in Nederland ook meer dan gemiddeld het risico lopen om slachtoffer te worden. Dat geldt voor een vergrijp als fietsendiefstal, maar ook voor seksuele incidenten en poging tot inbraak.
Uit het onderzoek blijkt ook dat het aantal gevangenen per 100.000 inwoners in Nederland sinds 1980 ruim verdrievoudigd is. In 1980 waren het er nog 23, in 2000 73. Dat is veel minder dan in de VS, dat in 2000 685 gevangenen per 100.000 inwoners had, en Engeland en Wales met 124, maar meer dan Japan met 47 en Finland met 56 gevangenen per 100.000 inwoners.
De cijfers voor moord en doodslag in Nederland schommelden de afgelopen 20 jaar tussen de 1,0 en de 1,8 gevallen per 100.000 inwoners. In 2001 bleef de teller op 1,6 staan. In Duitsland was dat in dat jaar 1,0, in Finland 3,0 en in de VS 5,6.