De NVMT geeft het advies op basis van internationaal onderzoek en na gesprekken met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). De IGZ kreeg vorig jaar drie meldingen van patiënten die een beroerte kregen tijdens de behandeling door manueel therapeuten. In 2009 was iemand overleden bij het manipuleren van het bovenste deel van de wervelkolom.

Nu de NVTM afstand neemt van de techniek, vindt de IGZ dat ook andere behandelaars een eind aan de behandeling moeten maken. Binnenkort voert ze daarover gesprekken met onder anderen chiropractors.

Op 18 november kunnen NVMT-leden zich tijdens de algemene ledenvergadering uitspreken over het conceptadvies.

Annelies Pool, voorzitter van de NMVT, benadrukt dat manuele therapie veilig is.

Wat houdt het kraken van een nek in?

„De behandeling blijkt effectief bij hoofdpijn en nekklachten. Een therapeut pakt met zijn handen een wervel beet en probeert met een kleine snelle beweging, beweging in een gewricht te krijgen. Die snelheid wordt gehanteerd om een reactie op te roepen in spieren, kapsel en zenuwstelsel. Vroeger pasten therapeuten een forse snelheid en een grote beweging toe, tegenwoordig kiezen ze voor een kleine handeling. Soms hoor je daarbij een krak, maar dat is een bijproduct. Het doel van de behandeling is het slecht bewegende gewricht iets losser te maken.”

Hoe groot zijn de risico’s?

„Internationale cijfers wijzen uit dat het hoog cervicaal manipuleren weinig risico’s kent. Het gevaar voor een hersenbloeding is uiterst klein. Bij 1 op de 800.000 behandelingen ging het mis en ontstond er een hersenbloeding. De kans hierop blijkt kleiner dan bij het slikken van een paracetamol of door het deelnemen aan het verkeer.”

Hoe kan een hersenbloeding door het kraken ontstaan?

„Aan de binnenkant van de wervels loopt aan beide zijden een bloedvat. De bovenste nekwervel, de atlas, is breder dan de andere nekwervels, waardoor deze bloedvaten een bocht maken. Bewegingen kunnen daar belastender zijn. En risicovoller als er sprake is van kalkafzetting in of een natuurlijke afwijking van het bloedvat. De gezondheid van een bloedvat is bepalend voor wat er kan misgaan.

Behandelaars proberen risico’s zo veel mogelijk uit te sluiten door onderzoek en via een gesprek met een patiënt. Doordat risico’s niet voor 100 procent zijn uit te sluiten en het feit dat manueel therapeuten een bewezen effectieve andere behandeltechniek kunnen toepassen, heeft 
het bestuur van de NVMT een 
conceptadvies aan de leden gegeven. Ons uitgangspunt is dat we kiezen voor de patiënten en dus voor de veiliger techniek.”

Welk goede alternatief is er voor het kraken?

„Door niet meer een kleine, snelle beweging te maken. Een manueel therapeut legt zijn handen op de nek, maar oefent druk uit op de wervels, maar dan zonder versnelling zoals bij het kraken. Hij laat de nek ook draaien, maar het rukje komt er niet meer aan te pas. Deze handeling blijkt effectief te helpen én is veiliger. Uit de literatuur is geen enkel geval bekend waarbij door deze behandeling een hersenbloeding ontstond.

Een bloedvat is flexibel en kan meeveren met een beweging. Wij kijken bijvoorbeeld ook regelmatig over onze schouder en dan gaat er niets mis met onze bloedvaten. Door kalkafzetting of door aanleg kan de rekbaarheid van een bloedvat minder worden. Hierdoor zou het vat minder kunnen anticiperen op de verlenging door een rukje. De aanname is dat bij een langzame beweging het bloedvat makkelijker kan meegeven.”