Commentaar: Westen weet niet wat het moet doen in strijd Syrië
Wie de beelden ziet van de slachtoffers van de aanval met –zeer waarschijnlijk– gifgas in Syrië is direct al z’n optimisme over de goedheid van de mens kwijt. De oorlog in Syrië lijkt zich steeds verder te ontwikkelen tot een van de gruwelijkste burgeroorlogen die het Midden-Oosten ooit heeft gekend.
Ondertussen wordt in het Westen ferme taal gebezigd richting de daders van deze aanval. Het gebruik van massavernietigingswapens was voor president Obama een rode lijn. Als die overschreden werd, zouden de Verenigde Staten ingrijpen, zo verzekerde Washington enige tijd geleden.
Hoewel er nog bijzonder veel onduidelijk is over wat er in Syrië nu precies is gebeurd en wie daarvoor verantwoordelijk is, is de rode lijn die Obama getrokken heeft voor hem steeds meer een koord geworden waarop hij zich moeizaam in evenwicht houdt, zoals een politiek analist het gisteren puntig verwoordde. Want je kunt wel zeggen dat er actie volgt op het overschrijden van een grens, maar iedereen die een beetje kennis heeft van de complexe politieke situatie in Syrië weet dat zo’n dreigement tamelijk inhoudsloos is. De vragen zijn immers legio. Want wie moet het Westen eigenlijk steunen om de burgeroorlog in Syrië tot een eind te brengen? En hoe zou zo’n militaire actie eruit moeten zien? De inzet van grondtroepen wordt uitgesloten. Maar welke militaire middelen kun je wel inzetten in een conflict dat zo veel verschillende partijen kent?
Inmiddels heeft ook Frankrijk gezegd zich niet te zullen neerleggen bij de totale besluiteloosheid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Die besloot woensdag dat er zelfs geen onderzoek komt naar wat er in Syrië precies is gebeurd. Rusland en China blokkeren iedere actie.
Tegelijk weet niemand wat er nu moet gebeuren om de lijdende burgers in Syrië te helpen. Vooral in de VS is de vrees om opnieuw in een soort Irakoorloog meegezogen te worden groot. Obama heeft bij zijn herverkiezing de Amerikanen beloofd dat hij oorlogen zal beëindigen. Hij moet wel bijzonder goede redenen hebben om er nu toch weer een te starten.
En zo wordt er ferme taal gebezigd, maar staat het Westen in de praktijk volstrekt machteloos. Dat is niet alleen het geval als het gaat om het conflict in Syrië. Ook in Egypte blijkt de invloed van de VS en de Europese Unie in de praktijk minimaal. De tijd dat Amerika en Europa de wereld nog een beetje naar hun hand konden zetten door het dreigen met of opleggen van economische sancties lijkt voorbij. Zo heeft bijvoorbeeld Saudi-Arabië al aan Egypte beloofd iedere dollar die er minder komt vanuit de VS of de EU te zullen compenseren.
Toch blijft het uiterst wrang dat juist een organisatie als de Verenigde Naties zich zo laat gijzelen door enkele landen dat zelfs een officieel onderzoek naar de precieze toedracht van de gruweldaden in Syrië wordt geblokkeerd. Ook al roept VN-chef Ban Ki Moon nu op tot zo’n onderzoek, de organisatie als geheel maakt zichzelf door het optreden van Rusland en China in de Veiligheidsraad volstrekt irrelevant.