„Ik kom uit een Surinaams-Nederlands gezin en ben rooms-katholiek opgevoed. Ik wilde zelfs misdienaar worden”, houdt Keizer (41) uit Arnhem zijn aandachtig luisterend gehoor voor. „Maar in mijn hoofd bestond het beeld dat je daarvoor eigenlijk blank moet zijn. Ik hoorde er niet helemaal bij. In mijn zoektocht naar rechtschapenheid en een vol leven kwam ik op het pad van de islam. Dat bood waar ik naar op zoek was.”

Eenzelfde verhaal heeft Salahaddin Schipper (30), net als Keizer afkomstig uit een Arnhems gezin met Surinaamse wortels. „De traditionele waarden bij ons thuis zaten als een strop om mijn nek. We woonden in een wijk met veel Turkse en Marokkaanse gezinnen, waardoor ik de islam vanzelf leerde kennen. Het was het beste wat ik ooit ben tegengekomen om een evenwichtig persoon te worden.”

Ontzenuwen

Het is donderdagavond en de ongeveer twintig deelnemers aan de zomerschool van Evangelie & Moslims, die de hele week al bivakkeren in een kampgebouw in de bossen bij Amerongen, zijn moe van alle indrukken.

Toch blijkt daarvan niets als het gesprek met Keizer en Schipper op gang komt. Diverse deelnemers geven desgevraagd aan hoezeer ze een gesprek met échte moslims in deze week waarderen.

Gezeten in een halve cirkel om Keizer en Schipper vragen ze hen het naadje van de kous. „Als wij het beeld dat je in je hoofd had over misdienaren ontzenuwen, kom je dan weer terug?” vraagt een vrouw met hoofdbedekking op. Met zijn welbespraaktheid zou Keizer best predikant kunnen worden. „Bij mij mag je je vicariaat lopen”, biedt een predikant in het gezelschap aan.

„Nee, dat gaat niet gebeuren”, zegt Keizer resoluut. „Maar dat betekent niet dat ik geen waardering heb voor Jezus. Ik zie Zijn missie als diep ethisch, met als doel het volk van de Joden weer terug te brengen bij de wet.”

Het gesprek spitst zich toe op de vraag hoe Keizer en Schipper rechtvaardig voor God kunnen verschijnen. Vergeeft Allah zomaar, zonder de zonde te straffen zoals God dat deed aan Zijn Zoon? Moet Allah dus niet zijn rechtvaardigheid opzijzetten om barmhartig te kunnen zijn?

Nee, vindt Keizer – die in tegenstelling tot zijn geloofsgenoot geen moment om een antwoord verlegen zit. „Je verdient zijn barmhartigheid als je de intentie hebt om kwade daden na te laten en juist goede daden te doen.”

Optimistisch mensbeeld

Het zijn dit soort gesprekken die voor ds. C. W. Rentier, directeur van Evangelie & Moslims, bijzonder waardevol zijn. „Vergeving, rechtvaardigheid: dit gaat over de betekenis van het kruis van Christus. Dat is de spits van waar het om moet gaan in de ontmoeting tussen moslims en christenen. Het is het geloof dat God mens werd, onze zonden droeg en ons leven zo vernieuwt tegenover het op de sharia geënte geloof met z’n optimistische mensbeeld waarin de mens zelf bereid en in staat is om God te dienen.”

Ds. Rentier zorgt ervoor dat er tijdens iedere zomerschool enkele overtuigde moslims te gast zijn. Zo zijn er meer vaste ingrediënten tijdens de week: altijd bezoeken de deelnemers een moskee en altijd is er ’s morgens een Bijbelstudie. Daarnaast komen er allerlei sprekers, die doorgaans werken voor Evangelie & Moslims of een van de twee partners die de zomerschool mede organiseren: Arab Vision en de Arabische Wereldzending/Pioneers.

Dat moskeebezoek wordt er niet makkelijker op, merkt de directeur van Evangelie & Moslims. „Twintig jaar geleden was het makkelijker om een afspraak geregeld te krijgen, omdat moslims zich er tegenwoordig goed bewust van zijn dat christenen een andere agenda kunnen hebben. De ongedwongenheid van vroeger is er wel af.”

Inderdaad heeft Evangelie & Moslims een missionaire agenda, en ook openlijk. Ook de zomerschool past daarin. Het doel van de week is al sinds de start in de vroege jaren tachtig hetzelfde, zegt ds. Rentier: „Training en bemoediging. We willen samen mensen vormen die vaak al een beetje contact met moslims hebben. Ook willen we hen bemoedigen om vol te houden als het werk weerbarstig is.”

Missionair verlangen

Het publiek op de zomerschool is gemêleerd, zo blijkt tijdens de week in Amerongen. Een paar jongeren, redelijk wat mensen van middelbare leeftijd en een aantal ouderen. Ook de kerkelijke achtergrond is heel divers, weet ds. Rentier. „Er zijn mensen uit de hele breedte van het protestantse achterland, variërend van de Gereformeerde Gemeenten tot de Protestantse Kerk in Nederland. Ook komen er mensen, zij het minder, uit de evangelische groeperingen.”

Gemene deler voor alle deelnemers is dat ze een verlangen hebben om moslims tot Christus te brengen, zegt ds. Rentier. „Deze week is niet voor degenen die vooral met een mensenrechtenbril op naar de islam kijken, of die alleen uit verontrusting over de groeiende invloed van de islam komen.”

Iets van dat missionaire verlangen komt ook openbaar in het gesprek met de Surinaams-Nederlandse moslims Keizer en Schipper. Een deelneemster van de zomerschool leest geëmotioneerd enkele verzen voor uit de Bijbel en roept het tweetal vurig op om terug te keren naar de God van de Bijbel.

Keizer heeft diep respect voor de authenticiteit die meekomt in die boodschap, maar overtuigd is hij allerminst. Hij vat zelf nog eens samen waarom niet. „Het christendom zegt: Je kunt het gevecht tegen jezelf niet winnen; Jezus doet het voor je. Maar ik vind: een mens moet zichzelf redden.”

„Bereid zijn tot lang contact”

Wie: Jason de Zeeuw (22) uit Tilburg

Waarom: „Ik studeer economie in Tilburg, maar volgend jaar ga ik vier maanden in Ankara studeren, de hoofdstad van Turkije. Dan zal ik ongetwijfeld veel contact hebben met moslims, want bijna iedereen is daar moslim. Door deze zomerschool leer ik beter hoe ik hen kan bereiken met de christelijke boodschap. Dat geldt natuurlijk ook voor moslims in Nederland. Van hen zijn er immers steeds meer.”

Geleerd: „Ik neem in elk geval mee dat het belangrijk is om eerst goede relaties met moslims aan te gaan voordat je met het Evangelie kunt komen. Je moet bereid zijn tot langdurig contact.”

„Extra punten in de moskee”

Wie: Carla Wisse (57) uit ’s-Gravenpolder

Waarom: „Mijn man Jos, die hier ook is, werkt onder asielzoekers in Goes. Als de Heere dat wil, gaan we iets soortgelijks doen in Rotterdam. We vinden het allebei mooi om missionair bezig te zijn.”

Geleerd: „Ik heb een heleboel handvatten gekregen om moslims beter te begrijpen. Zo was er een spreekster die vertelde dat je jezelf gerust bij moslimvrouwen kunt uitnodigen door met een gebakken cake op de stoep te staan. Ook bezochten we een moskee, waar we uitleg kregen over het puntensysteem dat bij het gebed hoort. Wie in de moskee bidt, krijgt extra punten. Dan wordt het extra bijzonder om te bedenken dat wij uit genade mogen leven.”

Dit is het tweede deel van een vijfdelige serie over zomerscholen.