Commentaar: Ophef uitspraken paus verbazend
Paus Franciscus heeft maandag met zijn uitspraken over homoseksualiteit veel losgemaakt. Het COC, de belangenorganisatie van homoseksuelen, noemt het een stap in de goede richting. Publiek en media zijn opgetogen. We hebben nu een paus die vriendelijk is voor homo’s.
Men krijgt de indruk dat er bij Rome een wissel is omgezet. De Rooms-Katholieke Kerk stond jarenlang bekend als een actieve organisatie die vooral tegen alles wat homo’s deden en dachten was. Homoseksuelen zouden door de paus en zijn dienaren worden gediscrimineerd. Als het meest recente bewijs voor die actieve antihomokoers wordt gewezen op de oproep van de vorige paus, Benedictus XVI, om als kerk samen te werken met andere religies in de strijd tegen het homohuwelijk.
Wie echter even rustig en nuchter wat dingen op een rijtje zet, snapt niet veel van alle ophef die er nu is over de uitspraken van paus Franciscus. Immers, ieder die enige kennis heeft van de roomse opvattingen over homoseksualiteit moet constateren dat zijn woorden niet zo veel nieuws bevatten.
Tegenover journalisten zei paus Franciscus letterlijk: „Als iemand homo is, naar God zoekt en goede intenties heeft, wie ben ik om hem te veroordelen.” Maar dat is bepaald niet nieuw. Ook in de rooms-katholieke catechismus van 1992 staat dat homoseksuelen met respect moeten worden behandeld, net zoals orthodox-gereformeerde ethici dat al in de jaren tachtig hebben gezegd.
Het is waar dat dit in de achterliggende jaren minder voor het voetlicht is gekomen. De reden was dat de discussie de laatste tijd vooral ging om de acceptatie van de homoseksuele levenspraktijk. Daarvoor heeft de vorige paus willen waarschuwen. Daarom deed hij eind vorig jaar de oproep om de strijd te voeren tegen het homohuwelijk. Daardoor kwam de grondhouding om respectvol te zijn tegenover mensen met een homoseksuele geaardheid minder voor het voetlicht.
Luisteren naar iemand betekent niet alleen in de gaten hebben wat iemand zegt, maar ook vooral wat hij niet zegt. Paus Franciscus heeft maandag niet gezegd dat hij bij voorbeeld homorelaties accepteert. Als hij dat had gedaan, dan was er sprake geweest van nieuws. Dat zou een radicale verandering van standpunt zijn. Maar daar is deze uitspraak geen aanwijzing voor. Feitelijk is het niet meer dan een herhaling van het standpunt van 1992.
Zowel de ergernis bij de homolobby over de stevige toonzetting bij de vorige paus als het positieve oordeel over de huidige paus bewijst hoe slecht er geluisterd wordt in het homodebat. Er is sprake van beeldvorming en vooringenomenheid.
De discussie zou werkelijk een stap verder komen als er open, eerlijk en onbevangen naar elkaar geluisterd werd. Zijn daarmee alle verschilpunten van tafel? Zeker niet. Op grond van de Bijbel zal er over de homoseksuele levenspraktijk een afkeurend oordeel geveld worden en moeten worden. Dat zal de homolobby niet kunnen verteren. Maar tegelijk zal die moeten erkennen dat christenen homo’s niet willen laten vallen.