Göteborg, Zweden. 
’s Morgens vroeg, net buiten de stad. Een bleek zomerzonnetje werpt zijn eerste stralen aarzelend over diepgroene dennenbossen en frisblauwe meren.

Plotseling wordt de natuurpracht doorbroken door een woud van beton. Kilometers omheind asfalt slingeren zich door het landschap. Hier bevindt zich Stora Holm, een van de testbanen van Volvo.

De Zweedse autofabrikant heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. Vroeger ging het dan om driepuntsgordels, kreukelzones, of airbags. Maar tegenwoordig zijn het vooral digitale toepassingen die het welzijn van bestuurder en inzittenden ten goede moeten komen.

Zes nieuwe veiligheidsvoorzieningen heeft Volvo de afgelopen tijd ontwikkeld. Een batterij gloednieuwe Volvo’s, uitgerust met de verschillende kersverse snufjes, staat op Stora Holm gereed. De Nederlandse pers mag een ochtendje testrijden. En ervaren hoe het is als de auto de besturing overneemt, automatisch remt of zonder bestuurder inparkeert.

Volautomatisch

”Adaptive Cruise Control met stuurassistentie” heet de eerste toepassing. Een verbeterde versie van het systeem dat Volvo op dit gebied al had. Kort gezegd komt het hierop neer: de auto houdt de belijning van de weg en de rest van het verkeer in de gaten. Op basis van die informatie moet de wagen in staat zijn zelfstandig te rijden.

De proef op de som. Een knopje op het stuurwiel activeert het systeem. Prompt begint de Volvo de auto voor hem te volgen. Handen van het stuur en voet van het gas. Probleemloos glijdt het voertuig volautomatisch over het wegdek. Plotseling slaan de remmen uit zichzelf aan als de voorganger een noodstop maakt. Het wérkt.

Word je een beetje slaperig achter het stuur en dreig je richting vangrail af te buigen? Geen probleem. Het ”road edge and barrier detection”-systeem zorgt ervoor dat je op de weg blijft.

Met 70 kilometer per uur over de testbaan en moedwillig op de vangrail aansturen. Een tegennatuurlijke manoeuvre voor een bestuurder die gewoon bij zijn positieven is. Maar wel een situatie die in het échte verkeer de oorzaak is van de helft van alle dodelijke ongevallen.

Zodra de vangrail te dicht in de buurt komt, wordt het detectiesysteem actief en stuurt de Volvo weer de goede richting op. Maar het systeem is niet oppermachtig. Als de automobilist het stuur stevig vasthoudt, is het nog altijd mogelijk de techniek te omzeilen en de ‘verkeerde’ kant op te gaan.

Autonoom parkeren

Dat kan niet bij het volgende snufje van Volvo: autonoom parkeren. Stel: je gaat boodschappen doen bij de supermarkt. Je stapt voor de deur uit de auto, trekt je smartphone en activeert je parkeer-app. De wagen zoekt zelfstandig een leeg parkeervak en draait er keurig achteruit in. Kwestie van camera, gps, lijnherkenning en een massa ingewikkelde software.

Maar wat gebeurt er als er plotseling een kind oversteekt, terwijl de auto naarstig naar een vrij parkeerplekje op zoek is? Geen nood. Een gedienstige Volvomedewerker trekt een pop op skateboard aan een koord voor de naderende Volvo. De onbemande wagen reageert direct en brengt zich gelijkmatig tot stilstand.

Klaar met boodschappen doen? Een druk op de slimme telefoon laat de auto vanuit het parkeervak weer voorrijden op de plek waar je bent uitgestapt. Heeft niet zozeer met veiligheid te maken. Maar het is wel gemakkelijk.

Volvo ziet ook heel duidelijk toekomst in communicatie tussen weggebruikers onderling en de uitwisseling van informatie met verkeerssystemen. Tijdens de demonstratie laat de auto weten hoelang het verkeerslicht nog op rood blijft staan. Ook geeft het dashboard aan welke snelheid moet worden aangehouden om het volgende kruispunt met groen licht te passeren.

Als een van de hulpdiensten met zwaailicht en sirene nadert, geeft de wagen een waarschuwing, zodat je netjes aan de kant kunt gaan. Hetzelfde geldt voor een voertuig met panne dat achter een onoverzichtelijke bocht is stilgevallen. Het systeem van de pechauto zendt een signaal uit dat door de naderende Volvo wordt opgepikt. En als een voorganger in een slip raakt, krijgt de bestuurder een seintje dat er een gladde weg in het verschiet ligt.

Impact verminderen

Als laatste demonstreert Volvo een tweetal systemen om groot wild en voetgangers tijdig te detecteren. Geen overbodige luxe in een land waar jaarlijks alleen al 6000 automobilisten een aanrijding met een eland hebben.

Op zo’n 100 meter afstand signaleert het systeem een levensgrote kunsteland. Een waarschuwend piepje klinkt. Als de bestuurder niet reageert, remt de wagen automatisch af. Niet om een botsing koste wat het kost te vermijden. Maar wel om de impact fors te verminderen.

In een ondergronds complex van de Zweedse luchtmacht –een relikwie uit de Koude Oorlog– doemt in het pikdonker plotseling een nepvoetganger op. „Recht op af rijden”, commandeert de instructeur. Maar dat is de eerste keer toch echt te veel gevraagd. Instinctief volgt er een ontwijkingsmanoeuvre.

Een tweede poging dan maar. Het voelt niet goed om doelbewust op een obstakel aan te sturen. Maar geen nood, de Volvo remt uit zichzelf net hard en tijdig genoeg om de ‘voetganger’ niet te raken.

Allemaal toekomstmuziek? Bepaald niet, reageert Erik Coelingh, veiligheidsspecialist bij Volvo Cars. „Het streven is dat in 2020 niemand meer overlijdt of zwaargewond raakt door een van onze auto’s.”

Sterker nog: de meeste van deze technologieën zullen al in 2014 in de nieuwe Volvo XC90 worden toegepast.

Een volledig zelfrijdende auto ziet de Nederlandse techneut in de toekomst wel zitten. „Maar niet op korte termijn. We zitten nu op een veiligheidsmarge van 90 procent. Dan blijft er nog altijd 10 procent over waarbij het fout kan gaan. Los daarvan blijft de bestuurder altijd verantwoordelijk. Dat kan juridisch ook niet anders.”