Over afscheid nemen gesproken. „Partir, c’est mourir un peu”, wist dichter Haracourt bij ondervinding; een beetje sterven, aan dat waarvan men houdt. Het is de deur naar de toekomst en de geboorte van een herinnering, filosofeerden collega-poëten.

De groep 8-leerlingen houden zich niet met de overstijgende wijsheid bezig. Afscheid nemen van de basisschool is voor hen vooral spannend. Het voelt als een sprong in het diepe; oude, vertrouwde patronen vallen weg en een nieuwe, onbekende fase staat voor de deur. Voldoende reden voor wat gezonde spanning en koudwatervrees.

Vooralsnog viert de Drentse nuchterheid hoogtij. In een zaaltje van kerkgebouw Rehobôth druppelen de leerlingen van de Eben-Haëzerschool met hun ouders binnen. De haren keurig gekapt, de feestelijke kleding gesteven. Een tikje zenuwachtig schikt Loes de roze ruches van haar rok. Het zilveren hartje aan haar ketting glinstert. Herjan schikt zijn blonde krullen en Mirjam checkt de staat van het kunstige vlechtje in haar donkere, lange haar.

Psalm 121 klinkt. „De Heer’ zal u steeds gadeslaan.” Uit volle borst zingen de 25 leerlingen het pelgrimslied mee.

Tractormerk

De ernst maakt plaats voor vrolijkheid. De groep verzamelt zich op het podium. „Alle hens aan dek, haal het anker op, gooi de kabels los, hijs de vlag in top, volle kracht vooruit naar zee, ahoi!” klinkt het ferme bootsmanslied. Een schoolbel zet de symbolische tekst klank bij, helder en hard.

De kop is eraf, de stemming zit erin. Tijd om de leerkrachten te beproeven. Ze worden voorzien van een kleurig petje, waarna er vragen op hen worden afgevuurd. „Hoe komt juf Brakke binnen als er sneeuw ligt?” vraagt Henriko. „Petje op: Onder de sneeuw. Petje af: Chagrijnig.” De meeste jufs en meesters planten het petje op hun hoofd. Gelukkig, dat is het juiste antwoord. Christa is aan de beurt. „Welke meester schrijft het slordigst? Petje op: Meester Schipper. Petje af: Meester Ymker.” Laatstgenoemde kiest eieren voor z’n geld en vouwt het petje demonstratief op. Helder. Aan zijn handschrift valt nog het een en ander te sleutelen.

Het vragenvuur vermaakt. Onthult eigenaardigheden en geheimen waar geen teamlid aan ontkomt. Ouders weten na de quiz dat juf Veld een sticker van haar favoriete tractormerk John Deere op haar auto heeft geplakt en dat onder juf Ruitenberg bijna een tafel sneuvelde. Directeur Schipper gaat er met de hoogste score in juiste antwoorden vandoor. Een doosje luxe chocola is de winst.

De rollen worden omgedraaid. „’t Is vandaag de laatste keer, dat we bij elkaar zijn”, galmen de meesters en jufs in canon. Alle 25 namen van de leerlingen passeren de revue. „Wij gaan jullie missen”, klinkt het als finale.

Barmhartige Samaritaan

Pauze. Meester Ymker geniet voor de allerlaatste keer van ‘zijn’ kinderen. „Ze zijn toe aan iets nieuws, maar missen zal ik ze”, mijmert de leerkracht uit Meppen. Na achttien jaar onderwijs weet Ymker als geen ander wat afscheid nemen inhoudt. „Je bouwt een band op met een groep en moet hen weer loslaten. Zo werkt het.”

De herinnering aan een hechte, gezellige groep neemt Ymker mee. Als tastbaar aandenken hebben zijn leerlingen een blankhouten schilderij beschreven met hun namen: vijftien van de jongens, tien van de meiden. „Perfect voor in de hal”, beslist hun meester.

De vrolijkheid van voor de pauze verstilt als Ymker zijn leerlingen aanspreekt. Hij wijst naar de gedenkplaat die de kinderen meekrijgen als herinnering. Drie illustraties van Bijbelse geschiedenissen staan er op: Mozes, Elia en de barmhartige Samaritaan. Ofwel: geloof, hoop en liefde, legt de meester uit. „Mozes geloofde dat de Heere Zijn volk niet in de steek zou laten, al waren de omstandigheden in Egypte nóg zo moeilijk. Elia hoopte op God en zie, de raven brachten hem voedsel aan de beek Krith. Hij kwam niets tekort.”

In de derde geschiedenis komen volgens Ymker lessen samen. „Hoe zorg jij voor je naaste? Als het geloof en de hoop in je leven van de Heere afkomstig zijn, zal dat vooral blijken uit de liefde. Dan heb je God lief boven alles en je naaste als jezelf. Bewaar deze woorden van God in je hart.”

Kompas

De leerlingen gaan op deze bijzondere avond niet met lege handen naar huis. Bestuurslid Koekoek wijst hen op de tafel bij de uitgang. Voor elke leerling ligt er een Bijbel. „Het beste kompas op je levensreis”, weet Koekoek. Even memoreert het bestuurslid zijn eigen afscheid van de basisschool. „Mijn moeder las Prediker 3. Er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Er waren vrolijke en ernstige momenten vanavond, want, zegt Prediker, er is een tijd om te lachen en een tijd om te wenen. Een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven.”

De bestemmingen van de leerlingen van de leerlingen zijn bekend, weet Koekoek. „Achttien leerlingen gaan naar de Pieter Zandt in Staphorst, drie naar het Greijdanus College in Hardenberg, twee naar de Pieter Zandt in Kampen, één naar het Roelof van Echten College in Hoogeveen en één naar het Greijdanus College in Meppel” somt hij op. „Maar, waar eindigt je levensreis?”

Psalm 134 klinkt. Met de zegenbede wordt de avond afgesloten. Langzaam loopt de zaal leeg, wordt de stilte verdrongen door rumoer. Het zit erop. Renden de leerlingen voorgaande jaren opgelucht de vakantie tegemoet, nu lijkt de drempel van de buitendeur hoger. Wilbert talmt. Stelt het afscheid nog even uit. „Kom”, maant zijn moeder. Ze glimlacht, vol begrip. Afscheid nemen? Dat doet bést een beetje pijn.

Henri Snippe (12), Noordscheschut

„Het allerleukste van de afscheidsavond vond ik de quiz ”Petje op, petje af”. Iedereen moest er om lachen en ik zag dat sommige juffrouwen een rode kleur kregen als het om hen ging. We konden ze nog één keer plagen.

Op de basisschool heb ik heel veel leuke dingen meegemaakt. De bruiloft van juf Mokken bijvoorbeeld, in groep 6/7. Zij is ook heel aardig. Vooral meester Ymker ga ik missen. We hebben heel veel plezier met hem gehad in groep 8. Hij kan goed tegen een geintje, maar áls-ie boos is… dan moet je oppassen. Gelukkig heb ik nooit straf van hem gehad.

Na de vakantie ga ik naar vmbo-tl op de Pieter Zandt in Staphorst. Ik kom bij vier bekenden in de klas en heb er echt zin in. Alles gaat veranderen en juist die nieuwe uitdaging vind ik leuk.”

Carmen van den Brink (11), Hoogeveen

„Het voelt op de afscheidsavond wel een beetje dubbel. Ik vind het leuk om naar een nieuwe school te gaan, maar voel ook een soort heimwee. Ik zal mijn klasgenoten echt missen. Na de zomer ga ik naar havo/vwo op het Greijdanus College in Meppel. Ik kom niet bij klasgenoten in de klas, jammer genoeg, maar ik kom er wel bekenden uit de kerk tegen. Muziek en tekenen lijken me erg leuke vakken.

Het schoolreisje in groep 5/6 naar Apenheul in Apeldoorn vind ik een van de leukste herinneringen. De vertrouwde omgeving van de basisschool zal ik missen, de jufs en meesters ook. Het lied dat zij tijdens het afscheid zongen, vond ik het mooiste moment van de avond. Ze noemden al onze namen, dat vond ik knap gedaan. Onze meester vertelde dat een juf de tekst heeft verzonnen onder de douche, dat is grappig.”

Bram Hovius (12), Geeserveld

„Als je acht jaar bij elkaar in de klas zit, ken je elkaar heel goed. Daarom zal ik iedereen best missen. We hebben veel leuke dingen met elkaar gedaan. Het schoolreisje in groep 7 naar het Openluchtmuseum in Arnhem vond ik het mooiste uitje.

Ik kom na de vakantie in een havo/vwo-klas op de Pieter Zandt in Staphorst. Dat is een grote school, vergeleken met de Eben-Haëzerschool. We waren in groep 8 de oudsten en zijn straks de jongsten. Maar dat maakt voor mij niet uit, in groep 8 had ik toch niet echt haantjesgedrag. Het wordt vast gezellig, want ik kom met zeven klasgenoten in dezelfde klas. Dat maakt het leuk en vast wat gemakkelijker om te wennen. En de mentor lijkt me aardig. We krijgen straks elk uur een andere docent. Dat lijkt me best fijn als je een leraar misschien niet zo aardig vindt.”