Is er inderdaad sprake van toenemende verdeeldheid? Ik denk dat het tegendeel eerder het geval is. Wel gebeurt het –gelijkvormig aan de wereld– steeds vaker dat mensen onder ons luidkeels uiting geven aan hun hoogst individuele meningen, zonder zich veel aan te trekken van wat leidslieden ervan vinden. Dat maakt het leven van bestuurders er natuurlijk niet gemakkelijker op.

Maar dat neemt niet weg dat er in onze gezindte aardig samengewerkt wordt. We hebben één RD. We hebben één Staatkundig Gereformeerde Partij. We hebben, om nog maar wat te noemen, sinds kort met de RVPPO één landelijke vereniging voor passend primair onderwijs. Deze opsomming van ‘enen’ zou moeiteloos uitgebreid kunnen worden. Naar ik begrijp hebben we nu zelfs één denktank, met secretaris en al.

In tal van refo-organisaties worden de besturen bemand –niet bevrouwd!– door leden van verschillende kerken. Veelal wordt er in eensgezindheid vergaderd. Er zijn ruime mogelijkheden om predikanten van verschillende kerkverbanden elkaars kansels te laten betreden, bijvoorbeeld door gebruik van het predicaat ”tijdrede”. Onze kerken werken op veel terreinen samen, bijvoorbeeld wanneer het gaat om contacten met de overheid, bezinning op media en bijzondere noden.

Soms is er ook geestelijke herkenning, juist onder hen die zich eens Geestes weten. De kerkmuren zijn er dan wel, maar de hoogte is te overzien. Een enkele keer vallen die muren zelfs zomaar weg.

Is dat alles goed nieuws? Niet noodzakelijkerwijs! Groeiende eensgezindheid kan óók te maken hebben met de verwatering en verwereldlijking die dwars door onze gehele gezindte trekt. Daardoor wordt er veel gerelativeerd wat eens principieel was. Wat ooit gezien werd als de waarheid, wordt nu afgedaan als een mening.

Is het dan alleen slecht nieuws? Nee, dat toch ook niet. Het is bemoedigend om soms iets van eenheid te zien groeien. Het stemt bijvoorbeeld tot blijdschap dat de scherpe randen in de verhouding tussen de Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten in Nederland er wat af lijken te gaan.

Moet het tot droefheid stemmen dat er zo veel verschillende kerkverbanden zijn? Men zegt het. Ik moet bekennen dat ik persoonlijk niet zo lijd aan de kerkelijke verdeeldheid, maar misschien verraadt dit vooral mijn oppervlakkigheid. Dat scheuringen veel verdriet veroorzaken is een feit. Geforceerde pogingen tot eenwording zorgen echter ook voor veel ellende. Het gaat om de wezenlijke eenheid van de heilige algemene christelijke kerk. Kerkverbanden zijn menselijke instituties in een gebroken wereld. De eenheid van het lichaam van Christus is er niet aan gebonden.

Hoe wordt wezenlijke eenheid bevorderd? Door onbevooroordeeld predikanten van andere kerkverbanden dan het onze te beluisteren, de Heere smekend om het Woord te zegenen. Door de banken niet leeg te laten als een predikant van een verwant kerkverband in een weekdienst voorgaat in onze woonplaats. Door bij het preeklezen de breedte en de diepte van de kerk der eeuwen te laten klinken. Door veel te lezen over de wonderlijke geschiedenis van Gods kerk. Door de onderlinge bijeenkomsten niet na te laten. Door allen lief te hebben in wie wij iets van het werk Gods zien. Door ons binnenskamers te verenigen in gebed met alle heiligen van alle plaatsen.

En de twee Gereformeerde Gemeenten in Nederland? Moeten zij stappen zetten om te komen tot eenwording, zoals laatst gesuggereerd werd? Mijn hoogst individuele mening als ‘uitgetredene’: laten wij ons eerst nog wat oefenen in echte eenheid. Dan kijken we verder. Misschien gebeurt het dan overigens vanzelf. Door Hem Zelf.

De auteur is directeur van een it-bedrijf. Reageren? gedachtegoed@refdag.nl