Analyse: Rohani zal binnen de grenzen van de ayatollahs blijven
Alom wordt de nieuwe Iraanse president Rohani bijna euforisch als „gematigd” bestempeld. Maar of hij veel speelruimte van de oppermachtige ayatollahs zal krijgen, is maar zeer de vraag.
De geestelijke Hassan Rohani won vrijdag verrassend genoeg de Iraanse presidentsverkiezingen. Hij behaalde meer dan 50 procent van de stemmen, waardoor er geen tweede ronde nodig was.
Zelf noemde Rohani de verkiezingsuitslag een „overwinning van gematigdheid op extremisme.” De term ”gematigd” is sindsdien blijven hangen in de internationale media. Volop wordt al gespeculeerd op hervatting van de onderhandelingen over het omstreden Iraanse atoomprogramma.
De vraag is intussen hoe gematigd het nieuwe Iraanse staatshoofd is. Weliswaar sprak hij zich tijdens zijn campagne uit voor meer burgerrechten en een betere relatie met het Westen.
Maar Hassan Rohani is, net als de vijf andere kandidaten, een trouw volger van de ”opperste leider”, ayatollah Khamenei. En de geestelijk leider van Iran is degene die in het land aan de touwtjes trekt, ongeacht wie er president is.
Khamenei is bepaald niet van plan de Iraanse nucleaire ambities op te geven, zo heeft hij bij herhaling verklaard. Gesprekken met het Westen over het atoomprogramma zullen daarom op zijn best een tijdrekkende formaliteit zijn. Dat hebben eerder overlegrondes overigens al ruimschoots bewezen.
Daar staat tegenover dat de Iraanse economie volledig in het slop is geraakt, mede door de internationale strafmaatregelen. Om het vertrouwen van zijn kiezers niet te beschamen, zal Rohani dus wel íéts moeten doen om de staatshuishouding op orde te brengen.
De komende tijd zal duidelijk worden welke speelruimte de geestelijkheid Rohani gunt. Hoe dan ook zal Rohani een andere toon dan zijn voorganger Ahmadinejad aanslaan. Die streek de wereld vaak tegen de haren in, onder andere met zijn retoriek over de vernietiging van Israël.