De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwde in april nog voor de opkomst van alternatieven voor traditionele vormen van bankfinanciering. Schaduwbanken zijn financiële instellingen die geen bankvergunning hebben, maar wel een rol spelen bij het aantrekken of uitlenen van geld, bijvoorbeeld hedgefondsen en investeringsvehikels. Volgens de waakhond vormen zij een „mogelijke bron van instabiliteit”.

De internationale toezichthouder FSB stelde eerder al dat Nederland een van de grootste spelers is in het schaduwbankieren. De instelling ziet deze geldstromen, die niet op normale bankbalansen zijn terug te vinden, als een van de oorzaken van de kredietcrisis van 2008 en de eurocrisis van 2010.

Echter, volgens De Nederlandsche Bank (DNB) houden veel instellingen die in de ogen van FSB schaduwbankieren zich helemaal niet bezig met bancaire activiteiten. Het zijn meer brievenbusfirma’s die interne geldstromen beheren binnen multinationale ondernemingen. Deze moeten dus niet als financiële intermediairs worden gezien, aldus DNB.

De Europese Commissie kondigde vorig jaar strengere regels aan voor schaduwbanken. Nu opereren zij nog voor een fors deel buiten het gezichtsveld van toezichthouders. De branche zou net zo goed gereguleerd moeten worden als de gewone bankensector, vindt het dagelijks bestuur van de Europese Unie.

Volgens schattingen bedroeg de omvang van het schaduwbankieren in 2010 wereldwijd zo’n 46.000 miljard euro, meer dan een verdubbeling in vergelijking met 2002. De sector omvat daarmee ongeveer 25 tot 30 procent van het mondiale financiële systeem.