Consument

Cursus leert peuters te overleven als ze in het water vallen

Vijf peuters maken lol in een rubberboot. De storm steekt op. De boot wiebelt gevaarlijk heen en weer. Oh nee. Hij slaat om. De kinderen vallen er uit. Paniek!

6 June 2013 00:02Gewijzigd op 15 November 2020 03:59
Foto RD, Anton Dommerholt
Foto RD, Anton Dommerholt

De combinatie kinderen en water is een gevaarlijke. Bij jongetjes tussen de 2 en de 5 jaar is verdrinking zelfs doodsoorzaak nummer 1. Juist daarom oefenen de vijf peuters in zwembad Fletiomare in De Meern wat ze moeten doen als ze in het water vallen. Vanuit een rubberboot bijvoorbeeld.

Meester Jack maakt er een gezellige boel van. De kinderen zitten ‘koffie te drinken’ in de boot, terwijl hij de golven steeds heviger maakt. Dan opeens tilt hij de boot op. Alle kinderen vallen voor- en achterover overboord. Kitty Kemp, coördinator van het overlevingszwemmen in Utrecht: „We oefenen echte situaties. Als de kinderen in het water vallen, komen ze ook nooit netjes in het water terecht. We leren hun hoe dan ook niet in paniek te raken. Want kinderen verdrinken vooral doordat ze in paniek naar lucht gaan happen.”

Een van de jongens graait met zijn armen in het water. Hij komt vooruit en gaat op zoek naar iets waaraan hij zich vast kan houden. Dat heeft hij geleerd. Als hij even niet verder komt, houdt hij z’n gezicht in het water, zijn lichaam strekt zich weer horizontaal en hij ‘zwemt’ rustig verder. Ook iets wat hij tijdens de les heeft opgepikt. Geen paniek te bespeuren. Maar hoe is het met de vaders en moeders aan de kant?

Die eerste keer dat de peuters zonder bandjes het water in sprongen, was niet gemakkelijk, vinden Esther Bles en Gienke Boersma, moeders van respectievelijk Thijs en Rebecca (net 3 jaar). Esther: „Ik weet nu dat Thijs niet meer naar beneden zakt als hij zonder z’n bandjes het water in springt, maar dat weet je die eerste keer niet.” Gienke: „Je hebt als moeder de neiging je kind vast te grijpen, maar dat mocht hier niet. Het is echt een lesje in het leren loslaten.”

Het is nu het tweede jaar dat zwembad Fletiomare de cursus overlevingszwemmen bij peuters aanbiedt. En het loopt goed. Op dit tijdstip is er zelfs nog een groep actief. Aan de overkant van het bad springen wat meer gevorderde peuters zelfs met een regenpak aan het water in. Kitty Kemp: „Ons zwembad staat midden in een nieuwbouwwijk, waar bijna elk huis wel aan water grenst. Dat is leuk, maar ook gevaarlijk. Ouders beginnen dat steeds meer in te zien.”

Ook het huis van Esther Bles ligt aan een sloot. „Ik heb zelf ondervonden hoe gevaarlijk zo’n sloot is. Onze Thijs was aan het vissen met zijn vader toen hij opeens het water in dook. Hij zonk recht naar beneden. We schrokken natuurlijk enorm. Voor mij was dat dé reden me op te geven voor deze cursus. Stel dat het een keer gebeurt, terwijl je het even niet door hebt. Hij heeft nu tien lessen gehad en ik geloof dat hij het nu zou overleven als hij in de sloot zou vallen. Dat geeft mij persoonlijk veel lucht.”

De kinderen zijn allemaal veilig aan de kant aangekomen en klimmen op de rand. Dat uit het water klauteren is ook een belangrijk leermoment voor de kinderen. Even later springen ze er weer in. Meester Jack heeft groene, gele en roze zuurstokken in het water gegooid. De kinderen ‘zwemmen’ erheen en gebruiken ze als reddingsboei. Met stok en al drijven ze richting de kant. Een van de kinderen heeft ontdekt dat je nog veel meer leuke dingen met zo’n zuurstok kunt doen. Paardjerijden bijvoorbeeld. Meester Jack haakt er gelijk bij aan. „Allemaal paardjerijden.”

Het gaat op een vrolijke manier. „Dat moet ook wel”, zegt Kitty Kemp, die deze les langs de kant van het zwembad zit. „De kinderen zitten midden in hun nee-fase als ze beginnen. Het moet dus vooral leuk zijn wil je ze meekrijgen. We leren ouders de eerste lessen ook dat ze hun kinderen geen ja/nee-vragen moeten stellen. Dan doen hun peuters geheid niet meer mee.” Ook het woord ”eng” mag tijdens de cursus niet door de ouders worden uitgesproken. „We willen bouwen aan het zelfvertrouwen van kinderen in het water. Angst en paniek geven de verkeerde reacties als ze in een sloot terechtkomen.”

De les is nog niet afgelopen. De kinderen mogen gaan duiken door het gat. Door het gat? Ja, deze peuters kunnen dat al, zo blijkt. Ze zitten op hun knietjes op een plankje op de rand van het zwembad, maken van hun handen een pipomuts en daar gaan ze. Een voor een gaan ze erdoorheen!

Kitty Kemp: „Dit onderdeel zit in het programma om kinderen te leren oriënteren onder water. Ze moeten kijken waar het gat is voordat ze erdoorheen gaan. Ook als je het in water valt, kan dat belangrijk zijn.”

Hoewel de kinderen veel leren, blijft het volgens Kitty Kemp oppassen geblazen met de combinatie peuters en water. „Ik wandel regelmatig door de wijk en zie dan van die hele kleintjes alleen spelen. Vaak is er een ouder broertje of zusje bij om op te passen. Dat vind ik persoonlijk dus niet kunnen. Ouders zien vaak het gevaar van het water niet. Het is voor oudere broertjes of zusjes een te grote verantwoordelijkheid om te zorgen dat hun peuterbroer of -zus niet verdrinkt.”


Cursus overlevingszwemmen

Peter Verberne en Anja Raam zijn de gezichten achter het overlevingszwemmen voor jonge kinderen in Nederland. Ze werken met hun ervaring als zwemdocenten aan het vergroten van de overlevingskansen van zeer jonge kinderen die te water raken. Ze hebben een website gelanceerd, overlevingszwemmen.nl, waarmee ze ouders en zwemleerkrachten bewust willen maken van de mogelijkheden die er zijn om al aan peuters technieken te leren die ze kunnen gebruiken als ze in het water vallen.

Het boek ”Overlevingszwemmen voor peuters”, te koop via de website, staat vol stappenplannen die je met peuters kunt doorwerken om hen te leren boven water te blijven.

Kitty Kemp van zwembad Fletiomare heeft haar opleiding tot trainster bij Anja Raam gevolgd. De zwembaden in Utrecht waren de eerste die daadwerkelijk een cursus gingen aanbieden. Inmiddels zijn er ook in enkele andere plaatsen, zoals Sassenheim, Krimpen aan den IJssel, Weststellingwerf en Roelofsarendsveen, mogelijkeden om met peuters te leren overlevingszwemmen.

www.overlevingszwemmen.nl


Pas op voor de vijver

Jaarlijks overlijden er ongeveer twintig jonge kinderen door verdrinking, twee keer zo veel jongens als meisjes. De kans op verdrinking is het grootst bij kinderen van 2 jaar. Het gaat om circa drie sterfgevallen per 100.000 kinderen per jaar. Bij jongetjes van 2 tot 5 jaar is verdrinking zelfs de voornaamste doodsoorzaak.

Ongeveer twee derde van alle gevallen van verdrinking bij kinderen vindt in of rond het ouderlijk huis plaats. In de meeste gevallen gaat het om peuters die in een vijver in de tuin of water bij de woning zijn gevallen.

Bron: CBS

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer