Eind 2008 dwong de Tweede Kamer de toenmalige staatssecretaris Dijksma 10 miljoen euro per jaar beschikbaar te stellen voor het godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (GHVO) in het openbare basisonderwijs. Eind vorige week kondigde minister Bussemaker echter aan de financiering stop te zetten, omdat haar ministerie moet bezuinigen.

Met vijftien medecursisten rondt Vermeer woensdag de eenjarige minoropleiding af die Driestar Educatief samen met de hogescholen CHE, Windesheim en Inholland heeft opgezet. Vanaf volgend cursusjaar wilde ze naast haar werk als leerkracht op de hervormde school in Driebruggen ook godsdienstige vormingslessen op openbare scholen gaan geven.

„Ik heb inmiddels een open sollicitatie ingestuurd. Over een vacature in Leiden zou ik deze maand bericht over krijgen. Maar hoe het nu gaat, weet ik niet. Ik schrok heel erg toen ik eind vorige week in de krant las dat dit werk wordt beëindigd. Ik begrijp dat de minister moet bezuinigen, maar je verwacht dan op zijn minst dat financiering geleidelijk wordt afgebouwd of dat er een middenweg wordt gezocht. Jammer van alle inspanning. Ik had er heel veel zin in dit werk te gaan doen.”

Op woensdagmiddagen en -avonden volgde Vermeer colleges op Driestar Hogeschool. ADV-dagen benutte ze voor stages. Ze bezocht kerkelijke gemeenten en nam er interviews af. Ze nam de methoden door die hiervoor –nog maar kort geleden– zijn ontwikkeld. Tussendoor werden er tentamens afgelegd. „Er zijn heel wat uren in gaan zitten.”

De subsidiestop is echter vooral jammer voor de leerlingen, vindt Vermeer. „Ik ben deze opleiding gaan volgen vanwege de afwisseling met mijn andere werk, maar vooral ook omdat ik het belangrijk vind dat alle kinderen in Nederland iets weten van de christelijke wortels van ons land. Als ze enige kennis hebben van het geloof van hun medeburgers, zullen ze er eerder respect voor opbrengen. Je helpt de kinderen ook na te denken over het doel van het leven en je vertelt hoe christenen daartegen aankijken.”

Applaus

Van de stages heeft ze genoten. „De kinderen waren vaak zó enthousiast. Veel kinderen hebben grootouders die nog wel christelijk zijn en bijvoorbeeld bidden voor het eten, maar hun kleinkinderen weten vaak niets. De leerkrachten op de openbare school geven wel het vak levensbeschouwing, waarin ze globaal iets over alle godsdiensten meedelen. Maar in het godsdienstig vormingsonderwijs kun je iets over je eigen geloof vertellen; dat vinden de kinderen interessant.”

Na haar eerste Bijbelverhaal kreeg Vermeer applaus. „De kinderen genieten ervan als er wordt verteld.”

Met docenten en medecursisten heeft Vermeer nog niet gesproken over het feit dat er abrupt een eind aan het werk komt. „Dat komt tijdens de uitreiking van het certificaat ongetwijfeld aan de orde. Het zou wel goed zijn als we actie ondernemen richting de overheid. Als de financiering echt verdwijnt, komt er hopelijk de mogelijkheid om het oude systeem weer in te voeren: godsdienstig vormingsonderwijs door vrijwilligers.”

Financiering leidde tot kwaliteitsverbetering

Sinds de 19e eeuw hebben ouders het recht op hun openbare school godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (GHVO) voor hun kinderen te verlangen. De lessen werden jarenlang door kerken of uit subsidies van gemeentebesturen betaald. Toen daarop sterk bezuinigd werd, stelde het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), waarin 22 kerkverbanden samenwerken, in 2007 de commissie CIO-Onderwijs in. Die moest streven naar landelijke subsidiëring van de lessen. CDA, PvdA, CU en SGP peuterden daarvoor in dat jaar al 2,7 miljoen euro los.

In november 2008 pleitten deze vier fracties ervoor het GHVO structureel te financieren: 10 miljoen euro per jaar. Staatssecretaris Dijksma wilde het geld anders besteden, maar moest voor de Kamermeerderheid zwichten.

Het onderwijs, dat op meer dan de helft van de openbare scholen wordt gegeven, onderging vervolgens een metamorfose. In een jaar tijd nam bijvoorbeeld de Stichting Protestants Christelijk Godsdienstig Vormings Onderwijs (PC GVO) 424 docenten in dienst, die in totaal in 1800 groepen lesgaven. Honderden docenten werden bijgeschoold om aan de kwaliteitseisen van de overheid te voldoen. Minister Bussemaker wil de financiering echter beëindigen.