Volgens de premier zijn de protesten geen ‘Turkse lente’. De zogeheten Arabische lente betekende het einde van autoritaire regimes in Egypte, Tunesië en Libië.

Ook maandagavond was het weer onrustig rond het Taksimplein in het centrum van Istanbul. Duizenden betogers zwaaiden met rode vlaggen en vaandels en riepen ‘Tayyip, treed af’. De politie vuurde voor de vierde achtereenvolgende avond traangasgranaten af om betogers bij het kantoor van Erdogan in de wijk Besiktas te verspreiden.

President Abdullah Gül, ook AKP-lid, nam afstand van Erdogans uitlatingen. Hij zei dat democratie meer is dan verkiezingen en dat de Turken leven in een open maatschappij, waarin mensen uiteenlopende meningen kunnen uiten. In het weekeinde zou de president volgens Turkse media de premier ook hebben dwarsgezeten. Nadat Erdogan had gezegd dat de politie tegen de demonstranten op het Taksimplein zou optreden, belde de president met het ministerie van Binnenlandse Zaken en de gouverneur van de betrokken provincie. Kort daarop trok de politie zich terug en stroomden tienduizenden betogers het plein op.

Wat vorige week begon als een protest tegen het kappen van de bomen in een parkje op het Taksimplein, is uitgegroeid tot een landelijk protest tegen de autoritaire premier, die al 10 jaar regeert, en tegen het optreden van de politie tegen de demonstranten.

Turkse vakbonden hebben acties aangekondigd tegen het harde ingrijpen door de politie. De koepelorganisatie van elf ambtenarenvakbonden KESK wil dinsdag en donderdag „waarschuwingsstakingen” houden. Volgens de koepel, die 240.000 mensen vertegenwoordigt, heeft de „staatsterreur” tegen de massaprotesten weer eens de vijandigheid van de AKP tegen de democratie aangetoond.

Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken betreurt dat de politie „excessief geweld” gebruikt. „Demonstraties horen bij democratie, evenals de vrijheid van meningsuiting en mediavrijheid”, liet hij maandag weten.