: Willem J. Ouweneel, ”Geneest de zieken! Over de bijbelse leer van ziekte, genezing en bevrijding”
Uitgeverij: Medema, Vaassen, 2003
ISBN 90 6353 415 9
Pagina’s: 430
Prijs: € 19,95. De titel van het nieuwste boek van prof. dr. W. J. Ouweneel is veelzeggend: ”Geneest de zieken!” in plaats van ”Ziekenbezoek” of ”Pastoraat aan zieken”. Wie de eerste bladzijden opslaat, komt direct de bijbelteksten tegen waarin deze opdracht staat. Maar was de mogelijkheid en opdracht om zieken te genezen niet beperkt tot de tijd van de apostelen? De auteur onderzoekt deze vragen en stelt dat de opdracht voor de christelijke gemeente nog steeds geldt.

Daarbij geeft hij eerlijk toe in het verleden onjuiste denkbeelden te hebben gehad en om die reden herroept hij diverse gedeelten uit zijn boek ”Het domein van de slang”, dat 25 jaar geleden verscheen.

Ouweneel stelt tal van eenzijdigheden en uitwassen aan de orde, zowel bij charismatischen en evangelischen als bij reformatorische christenen. Behalve allerlei theologische argumenten voert hij ook de praktijk aan. De werfkracht van de gevestigde kerken tot de wereldzending is tegenwoordig minimaal, terwijl de evangelicalen onder alle religieuze stromingen ter wereld de snelste groei doormaken. Daarbij spelen, vooral in de derde wereld, (genezings)wonderen en tekenen een wezenlijke rol. Elke dag komen tienduizenden tot het christelijk geloof en daarvan ervaart zo’n 90 procent de wonderen en tekenen van Markus 16.

Zulke gegevens moeten ons tot bezinning brengen. Zijn we niet veel meer beïnvloed door het westerse, wetenschappelijke denken dat we vermoeden? Hoe kunnen we als christenen nog werfkracht hebben in onze maatschappij als we zo veel van de bijbelse toerusting achterwege laten?

Ongeloof
De auteur behandelt wondergenezingen in de loop van de kerkgeschiedenis en bespreekt veel bijbelgedeelten, onder andere de wondergaven (charismata) en de gave van genezing. Daarna komen de vragen naar de oorsprong van ziekten aan de orde. Komt ziekte van God of van de satan? Hangt ziekte samen met zonde en ongeloof?

Het antwoord op al die vragen is: meer dan eens. Maar de auteur verwerpt al te gemakkelijke verbindingen, zoals „Deze ziekte komt door je ongehoorzaamheid”, „Je bent niet genezen omdat je te weinig geloof hebt” of „Je moet leren berusten in wat je overkomt.” Zorgvuldig stippelt hij een weg uit tussen allerlei uitersten.

Ook de reikwijdte van de verzoening wordt besproken. De conclusie is dat wie tot Christus komt vergeving van zonde ontvangt, maar niet iedere (grote) gelovige ontvangt genezing. Niet alle resultaten van Christus’ werk worden immers nu al volledig zichtbaar. Ook de grootste gelovige sterft ten slotte aan een falend lichaam. Omdat vanuit de Bijbel niet aangetoond kan worden dat God blijvend een ziekte geeft om gelovigen te beproeven, mag gestreden worden tegen ziekte. Maar de raadsels van Gods wegen blijven in allerlei praktijksituaties.

Te positief
Bij hoofdstuk 9 rijst voor mij de vraag of de auteur niet te positief is ten opzichte van diverse hedendaagse genezers. Hij reikt drie criteria aan ter beoordeling: het leven en de leer van de genezingsbedienaar en de vruchten bij de mensen die genezen zijn. Echter, in de beoordeling van mensen uit het verleden worden meer criteria aangelegd: Augustinus voldoet aan het genoemde, maar toch wijst Ouweneel -terecht- diens gebruik van relikwieën af. Het lijkt me dat de methoden van genezingsbedienaars ook beoordeeld mogen worden. Ook geestelijke mensen kunnen ’vleselijk’ handelen! Juist allerlei ontsporingen hebben de dienst der genezing veel schade toegebracht en het is te hopen dat dit niet opnieuw gebeurt.

Collega Ouweneel heeft een waardevol boek geschreven, waarmee hij de bezinning op een belangrijk en omstreden onderwerp duidelijk verder heeft gevoerd. Het is een ontdekkend boek geworden, dat niemand zonder zelfinkeer terzijde kan leggen. Er vallen nog veel aanvullende vragen te stellen over de theorie en de praktijk, zoals over het omgaan met ouderdomsverschijnselen en handicaps en over de pastorale begeleiding van zieken met wie gebeden wordt. Het boek biedt niet alles, maar wijst wel een richting. De beste praktijk komt niet uit een boek, maar uit de persoonlijke omgang met de levende God, Die ook in deze tijd door Zijn Woord en Geest de gemeente wil leren.