Heidelbergse Catechismus: de blik naar de hemel
Meer dan 500 gasten uit Duitsland, Nederland, Tsjechië, Zwitserland, Roemenië, Ghana, Kameroen, Indonesië en Noord-Amerika. De Heidelbergse Catechismus heeft over gebrek aan aandacht niet te klagen.
De vriendelijke uitbater van de kraampjes bij de ingang van Slot Heidelberg kijkt naar de hemel als ik hem vraag wat hij van de jubileumtentoonstelling ”Macht des Glaubens, 450 Jahre Heidelberger Katechismus” verwacht. Het maakt hem niet zo veel uit of hij daardoor meer klanten krijgt, als de zon maar schijnt en de mensen onbezorgd kunnen genieten op deze prachtige locatie.
De mensen, dat zijn de paar miljoen dagtoeristen die Heidelberg jaarlijks bezoeken. Even dringt zich hier een vergelijking op: zoals de Heidelbergse Catechismus zich snel na zijn verschijning in 1563 over de hele wereld verspreidde, zo komen de mensen vandaag uit allerlei landen naar Heidelberg om zijn verjaardag te vieren. Of dit voor de mensen op straat werkelijk zo is, valt echter te betwijfelen. Velen hebben nog niet van de tentoonstelling gehoord en slechts een enkeling van de catechismus uit Heidelberg.
Dat laatste geldt niet voor het internationale gezelschap dat zaterdag tijdens de zogenaamde Festakt (feestelijke plechtigheid) bijeen was in de Heiliggeistkirche in Heidelberg. In aanwezigheid van prominente politici, kerkelijke afgevaardigden en meer dan 500 gasten uit Duitsland, Nederland, Tsjechië, Zwitserland, Roemenië, Ghana, Kameroen, Indonesië en Noord-Amerika werd het jubileum van de catechismus herdacht en tevens de tentoonstelling ”Macht des Glaubens” officieel geopend. Het initiatief van Refo500 is daarmee uitgegroeid tot een evenement van internationale betekenis.
Verschillende hoogwaardigheidsbekleders voerden tijdens deze Festakt het woord. Volgens dr. Ulrich Fischer, landsbisschop van de Evangelische Landeskirche in Baden, is het jubileum van de catechismus iets heel bijzonders voor gereformeerden uit de hele wereld. De belangrijkste betekenis van de catechismus, zowel vroeger als nu, ligt in de toespitsing van de christelijke geloofsleer op existentiële vragen van mensen.
Dr. Nikolaus Schneider, voorzitter van de Raad van de Evangelische Kirche in Duitsland, wees erop dat de Heidelbergse Catechismus, verschenen in een tijd van machtsconflicten, vrede wilde brengen tussen de verschillende protestantse confessies. „De catechismus schreef geen dogmatiek voor, maar argumenteerde en probeerde te overtuigen en is ook vandaag een levend getuigenis van het vertrouwen op Jezus Christus. De 129 vragen en antwoorden roepen ook vandaag op eigen vragen aan het geloof te stellen en in gesprek met de boodschap van de Bijbel en de christelijke belijdenissen eigen antwoorden daarop te vinden”, aldus dr. Schneider.
De minister-president van Baden-Württemberg, Winfried Kretschmann, wees op de Europese betekenis van de Reformatie in de Keurpalts. Burgemeester dr. Eckart Würzner voegde daaraan toe: „Nooit eerder was Heidelberg internationaler dan rondom de eeuwwisseling van de zestiende naar de zeventiende eeuw. Toen begon de groei van Heidelberg als wetenschapsstad van internationale betekenis. De Heidelbergse astronomen richtten hun blik destijds op de hemel en hun viel op: er is meer tussen hemel en aarde dan mensen kunnen verklaren.”
Wat verwacht de stad Heidelberg van de jubileumtentoonstelling? Wethouder dr. Joachim Gerner sluit aan bij de woorden van de burgemeester: dat de tentoonstelling de aandacht vestigt op de internationale betekenis van Heidelberg als universiteitsstad in de breedste zin van het woord. Anderen spraken de wens uit dat de catechismus als geloofsdocument niet alleen bij inwoners van de stad zelf, maar ook bij de vele bezoekers bekend wordt en dat het jubileum aanleiding is om de relevantie van de Heidelberger te ontdekken voor deze tijd.
Dr. Hans-Georg Ulrichs, predikant van de Heidelbergse universiteitskerk, is overweldigd door de belangstelling in Duitsland voor het jubileum van de catechismus, met als hoogtepunt de tentoonstelling ”Macht des Glaubens”. De kerk in Heidelberg wil, net als de hele stad, graag een gastvrij onthaal bieden aan de vrienden van de Heidelbergse Catechismus. Ulrichs hoopt dan ook dat velen de Neckarstad zullen bezoeken. Ook kijkt hij vooruit: „Van Heidelberg naar Dordrecht – in 2018 (jubileumjaar van de synode van Dordrecht, red.) zijn we dan te gast in Nederland.”
Tijdens de Festakt werden verschillende vragen en antwoorden voorgedragen door twee jonge mensen, waarmee ook de inhoud van de catechismus duidelijk aanwezig was. Die inhoud wil mensen bij Christus brengen. Want net als de uitbater bij het slot en de zestiende-eeuwse astronomen uit Heidelberg, richtten de samenstellers van de catechismus hun blik op de hemel, waar Jezus Christus is. Wie bekend is met deze catechismus weet welk houvast dat biedt, waardoor een bezoek aan de prachtige jubileumtentoonstelling een diepere dimensie krijgt.