Concreet brachten de bezoekers die vraag in relatie tot de bedrijvige praktijk van popzangers.

De reactie bleef niet uit. Als het wegens het zondig leven van de muzikanten en zangers van -om een voorbeeld te noemen- The Rolling Stones verboden blijkt om naar hun kabaal te luisteren, mag iemand dan een menuet van Wolfgang Amadeus Mozart mooi vinden? Want die samensteller van symfonieën en serenades behoorde tot de vrijmetselarij. Dat is een min of meer humanistische beweging die wel een „Opperbouwmeester des heelals” erkent, maar Hem beslist niet in bijbelse termen definieert of beschrijft.

En de Russische componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski? Hij trouwde om geruchten over homoseksualiteit te weerleggen. Na elf weken knapte het huwelijk. Pjotr deed intussen een poging tot zelfmoord. De beschuldiging dat hij de jeugdige zoon van een edelman had verleid, achtervolgde hem tot zijn dood. Mag dan iemand die zich christen acht -dat alles wetende- nog naar Tjsaikovski’s pianoconcerten luisteren? Ballet als Het Zwanenmeer of De Notenkraker blijft uiteraard buiten beschouwing. Stoere calvinisten ergeren zich aan al dat op de planken rondspringende bloot.

Vormen de humor, het gevoel voor poëzie en zijn sterk sociaal engagement niet voldoende reden om de films van Charlie Chaplin in elk geval niet te mijden? Hij tornde als kleine man, als zwerver met bolhoed, snor en stok, in ontwapenende onschuld op tegen een wereld die wordt beheerst door geld en macht. Hoewel de door velen bijkans verafgode acteur geen christen was.

Een jongere in de zaal zei: „Dat is onzin. De levensstijl van een musicus is niet van belang voor de vraag of iemand naar hem mag luisteren.” Dat leverde een luid lachen op. Stevig applaus. Zo’n ’antwoord’ is te kort door de bocht. Het kwam er tamelijk emotioneel uit. En het beïnvloedde met gemak. Maar het was niet doordacht.

Het gaat bij zulke vragen over een ethisch dilemma. De verantwoorde keuze daaromtrent valt doorgaans niet al discussiërend in een zaal vol jonge mensen te maken. Pasklare antwoorden waren trouwens -de gespreksleider had dat aan het begin van de bijeenkomst al gezegd- niet voorradig. Toch leek niet ieder Van Dijkhuizens mening te delen. Oud-popmuzikant Johan Vreugdenhil toonde zich radicaal. In zijn afwijzing van televisie en dvd’s als „dingen van de duivel.” Maar ook in zijn distantie van Chaplin.

Mensen die van de zijkant naar het gebeuren keken, journalisten, publiceerden inmiddels een ander antwoord. Het Nederlands Dagblad bijvoorbeeld -voorheen het Gereformeerd Gezinsblad, nu een „krant voor betrokken christenen”- gaf een uiterst teleurstellende reactie. Hilbrand Rozema schreef „te hopen dat reformatorische jongeren meer zullen luisteren naar Charlie Chaplin dan naar Johan Vreugdenhil.”

Tijdens het in september te Hardinxveld gehouden congres van het Platform Waarden en Normen stelde een collega van de omroep voor het Reformatorisch Dagblad en het Nederlands Dagblad maar te laten fuseren. Ik heb toen gezegd dat zoiets niet kan. Ik zet er vandaag een streep onder. Ter bevestiging. De vrijgemaakte visie op cultuur -of zeg mijnentwege: de neogereformeerde visie- verschilt nu eenmaal van die der bevindelijk gereformeerden.

Dat was trouwens al bekend sedert Kuypers optimisme over de gemene gratie. Dr. K. Schilder noemde het feit dat God „medearbeiders” heeft niet slechts een intreetekst voor een dominee. „Het is de dágtekst ook voor elke cultuur-arbeider, voor professor én putjesschepper, voor wie in de keuken braden moet én voor wie een Mondschein-Sonate heeft te schrijven.” Wie zou daarmee niet instemmen. Toch heeft Schilders visie een optimistischer kleur dan die van Calvijn. De Geneefse reformator spoorde aan tot „verachting van het tegenwoordige leven.” Hoewel hij het leven ook typeerde als „niet te versmaden zegeningen Gods.” Het leven is „als een wachtpost, waarop de Heere ons geplaatst heeft, die wij zo lang moeten bewaren, tot Hij ons wegroept.” Een boeiende vraag achteraf zou zijn, of Schilder, de wijze hoogleraar, behalve Beethoven ook Chaplin -met al zijn eigenschappen- een cultuuropdracht zou toeschrijven.

Is het een juiste redenering om een product -denk aan schilderkunst; of aan muziek- af te keuren op de levensstijl van de maker? Rembrandt? Tjsaikovski? Wie gebruikt er geen enkel resultaat van werken dat wordt verkregen via een continu arbeidsproces? Dus afkomstig van mensen die op zondag werken? De probleemstelling betreft niet alleen kunst. Ook het alledaagse leven. Als de timmerman op het dorp in hoererij leeft -terwijl vrijwel iedereen dat weet-, terwijl er geen andere is, mag hij dan mijn kapotte, naar de bovenverdieping leidende trap repareren?

Er vallen situaties aan te wijzen waarbij de aanvaarding van een product of van arbeid te maken heeft met de man of vrouw daarachter. Maar het maaksel of fabrikaat dient allereerst op zijn eigen kwaliteiten te worden beoordeeld. God kan in Zijn algemene goedheid ook aan als atheïst of agnost levende mensen goede gaven geven. Waardoor anderen mooie dingen zien of horen. Bij een kunstenaar zonder God is waakzaamheid en de vraag of hij slechte dingen produceert wel voor de hand liggend. Dat geldt in het bijzonder popzangers. Hun slechte leven onderstreept dan de beoordeling van de liederen en de muziek.

De vraag naar wat mooi is, blijkt niet slechts een kwestie van individuele emotie. Dat ook. Maar vóór alle dingen dienen het Woord en de wet van God als toetssteen. En wie dan nog een goed woord durft te doen voor Radio 538 -en talloze aanverwante artikelen- wil gewoon z’n eigen zin doordrijven.