Ruim 1500 bezoekers kwamen er op 18 juli 1964 naar Congrescentrum Tivoli in Utrecht, waar de Nederlandse Stichting Mbuma Zending haar eerste zendingsdag hield. De stichting was een paar maanden eerder opgericht ter ondersteuning van het geestelijke en medische werk op de Mbumazendingspost in Zuid-Rhodesië, het huidige Zimbabwe. Zaterdag zullen de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch volstromen met duizenden bezoekers voor de vijftigste zendingsdag.

Aan de oprichting van Stichting Mbuma Zending is het nodige voorafgegaan, zegt secretaris A. B. den Breejen. Hij vertelt van een bezoek van Jan D. van Woerden in 1958 aan Nederland. Van Woerden, werkzaam als verpleegkundige en evangelist in Rhodesië voor de Schotse Free Presbyterian Church (FPC) bezocht zijn nicht M. A. Mijnders-van Woerden in Lisse. Van Woerden had geld nodig voor de bouw van een ziekenhuisje in Mbuma, de derde zendingspost van de FPC. „Mevrouw Mijnders startte een financiële actie en het geld stroomde binnen. In 1961 kon het eerste deel van het ziekenhuisje worden gebouwd.”

Vertrouwen

De belangstelling voor het zendingswerk in Mbuma kreeg een impuls toen in 1963 ds. Mzamo uit Mbuma tijdens zijn bezoek aan Nederland ds. Joh. Van der Poel uit Ede en ds. G. van de Breevaart uit Hendrik-Ido-Ambacht ontmoette. Het jaar daarop werd er een comité gevormd dat tot doel had het ziekenhuis te Mbuma te ondersteunen.

Het comité kreeg bijval van predikanten uit de rechterzijde van de gereformeerde gezindte, globaal genomen van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland, de Vrije (Oud) Gereformeerde Gemeenten en enkele hervormde gemeenten. „In het zendingswerk van de Schotse Free Presbyterian Church hebben we het meeste vertrouwen”, zei ds. F. Mallan, die later voorzitter van de Mbuma Zending zou worden, destijds.

Het comité werd een jaar later omgevormd tot een stichting die meteen een zendingsdag organiseerde. Zo stroomde op 18 juli 1964 Tivoli vol. Daar was ook ds. Donald Maclean uit het Schotse Glasgow aanwezig. Hij vertelde hoe het zendingswerk in Rhodesië was ontstaan en hoe daar op 9 september 1905 de eerste zendingspost werd geopend. Ds. Maclean was dankbaar dat de nieuw opgerichte Stichting Mbuma Zending financieel ging bijdragen aan de instandhouding van het zendingswerk, aangezien de Schotse Free Presbyterian Church klein en niet vermogend was. Ook ds. Du Marchie Van Voorthuysen sprak op die eerste zendingsdag.

Wat in 1905 begon als een kleine zendingspost, was honderd jaar later uitgegroeid tot 39 preekplaatsen met vier predikanten.Jaarlijks draagt de Stichting Mbuma Zending bij aan de instandhouding van het zendingswerk in Zimbabwe.

Liefde

Tot en met 1973 werd de jaarlijkse zendingsdag in het Utrechtse Congrescentrum Tivoli gehouden. Later kwam men bijeen in de Jaarbeurs en de Veemarkthal te Utrecht, en daarna in de Ahoyhal te Rotterdam, de Groenoordhal te Leiden, de IJsselhallen te Zwolle en de veilinghallen in Geldermalsen. De laatste jaren wordt de zendingsdag gehouden in de Brabanthallen te ’s-Hertogenbosch. Het aantal bezoekers groeide navenant. In 1964 waren het er ruim 1500, in 1970 5000 en in 1976 zelfs 7500. De laatste jaren schommelt het aantal bezoekers rond de 4000.

Over de opbrengsten voor de Mbuma Zending is penningmeester D. van der Sluis tevreden. De collecte op de eerste zendingsdag bracht 28.000 gulden op. In 1976 werd er 187.000 gulden geteld. In later jaren bevatten de collectezakken tot wel 70.000 euro.

Jaarlijks kon de Mbuma Zending rond de 1 miljoen euro afdragen aan de Schotse Free Presbyterian Church. „Vanaf het begin was er bij de achterban veel liefde voor de Mbuma Zending”, zegt Van der Sluis. De economische teruggang is volgens hem tot nu toe van weinig invloed geweest op de opbrengst voor de zending.

Volgens Van der Sluis en ook de huidige voorzitter, de hersteld hervormde emeritus predikant ds. Tj. de Jong, is de overeenkomst tussen de Schotse Free Presbyterian Church en de kerken die in Nederland de Mbuma Zending steunen, groot.

Ds. de Jong: „Sinds een aantal jaren is ook de Rhodesiazending, met het Thembisokindertehuis in Bulawayo, een onderdeel van de Mbuma Zending. Regelmatig vinden er visitatiebezoeken vanuit Nederland plaats.”

Over het financieel beleid op het zendingsveld is jaarlijks overleg tussen de FPC in Schotland en Nederland. Ondanks de moeilijke financiële situatie in Zimbabwe functioneert het zendingswerk –met ziekenhuis, primair en voortgezet onderwijs, kindertehuis, reformatorische boekhandel en tal van zendingsposten en preekplaatsen– goed, maar vraagt al dat werk jaarlijks méér steun. Ds. De Jong: „De laatste jaren zijn enkele bekende predikanten weggevallen. Nochtans blijft de Woordverkondiging van primair belang, waarvoor ook gebed noodzakelijk is.”

Berg aan kleingeld

Op zijn veertiende ging hij al met zijn vader mee naar de Mbuma Zendingsdag. „Dan werden de meegebrachte zendingsbusjes geleegd”, vertelt J. Veenema (64) uit Ermelo. „Een telploeg groef zich dan door een berg aan kleingeld heen. De opbrengst was ongeveer 40.000 gulden.”

Het hele gezin Veenema was bij de Mbuma Zending betrokken. Toen vader ouder werd, nam zijn zoon het van hem over. Nog altijd is Veenema betrokken bij de organisatie van de zendingsdag. „Het verzorgen van de kramen, de collectanten en alles wat bij de organisatie van zo’n dag komt kijken – daaraan ben ik intussen wel gewend.”

De eerste zendingsdag in congrescentrum Tivoli in Utrecht staat Veenema nog helder voor de geest. „Er waren heerlijke stoelen. Je zakte er comfortabel in weg.”

Niettemin maakte hij in Tivoli ook iets wonderlijks mee. „Na afloop van een zendingsdag was er een jas in de garderobe blijven hangen. Je kijkt dan in de zakken of je de eigenaar kunt achterhalen. Er bleek een pistool in te zitten. Best even schrikken. We hebben dat toen afgegeven.”

Volgens Veenema zijn alle zendingsdagen tot nu toe zonder problemen verlopen. „Na een aantal omzwervingen hebben we nu een thuis gevonden in de Brabanthallen. Dat bevalt uitstekend.”

Lees ook:

Vijftigste Mbuma Zendingsdag trekt drieduizend bezoekers