Dankdienst voor SoW al geregeld
Als de synode voorafgaand aan 12 december geen bidstond organiseert, zou in iedere hervormde gemeente aan de vooravond van het fusiebesluit een bidstond moeten worden gehouden. Dat vindt ds. M. A. van den Berg
, die er zijn opperste verbazing over uitspreekt dat het moderamen van de SoW-synode al een dankdienst heeft geregeld voor 12 december, de dag waarop definitief zal worden beslist over de fusie van de SoW-kerken. Het moderamen van de SoW-synode heeft voor 12 december de dankdienst al geregeld. De plaats mag dan nog onzeker zijn, omdat de domkerk in Utrecht niet beschikbaar is, het voornemen lijkt vastbesloten. Opnieuw wordt duidelijk hoezeer men op de zaken vooruitloopt en hoe weinig serieus men het laatste moment van beslissing werkelijk neemt. De mogelijkheid dat er ook een besluit kan vallen waardoor deze fusie zo niet door zal kunnen gaan, leeft kennelijk op geen enkele manier meer in de gedachten van de kerkleiding.
Dat men daarmee degenen die nu in gemeenten en classes considereren en die straks in geweten menen tegen te moeten stemmen a priori niet serieus neemt, moge hierdoor duidelijk aangetoond zijn. De liturgie voor de dankdienst wordt al opgesteld, de zaak is beklonken. Dat er een God in de hemel is Die harten en gedachten kan veranderen, lijkt geen enkele rol te spelen bij de regisseurs van de fusie. Deze tactiek van op de zaken vooruitlopen, die in het hele proces al diverse malen is gebruikt, moet kennelijk ook op 12 december de stemming zozeer beïnvloeden dat de tegenstemmers bij voorbaat al moeten beseffen dat ze een verwaarloosbare factor zijn. In het gokkersmilieu, dat bij de kerk in het geheel niet past, heet dat blufpoker - een spel dat soms nog gewonnen wordt ook…
De elf
Hierbij steekt het nog meer dat het duidelijk is geworden dat er een groep van elf synodeleden is die aanvankelijk gezegd heeft tegen de fusie te zullen stemmen en daarna toch voorgestemd heeft. Het is manifest geworden dat zij de sleutel tot het fusiebesluit, menselijkerwijs gesproken, in handen hebben.
Tijdens de stemming op de triosynode bleek er in de hervormde synode niet voldoende steun te zijn voor het fusiebesluit. In de eerste lezing op de hervormde synode van juni echter stemde een groot deel van ’de elf’ ineens voor, zonder dat er aan hun eerdere bezwaren werkelijk tegemoetgekomen leek te zijn. De reden waarom zij aanvankelijk zeiden tegen te zullen stemmen, was dat ze er niet verantwoordelijk voor wilden zijn dat delen van de Hervormde Kerk mede door hun besluit buiten de boot zouden vallen.
Toch stemde een deel van hen in juni voor de fusie. Onbegrijpelijk! En als zij dat in december weer doen, is het duidelijk dat zíj het toch zijn -al zeggen ze nog zo dat ze het niet hebben gewild- die direct aanspreekbaar zijn en blijven op de gevolgen: het verlies van tientallen hervormde gemeenten en grote verwarring binnen een veelvoud daarvan.
Zou het niet alsnog mogelijk zijn dat zij zich ten laatste bezinnen en alles doen wat mogelijk is om de dramatische gevolgen van het fusiebesluit te voorkomen, en dus tegenstemmen? Ook de Gereformeerde Bond doet nog een klemmend beroep op de synodeleden om tegen te stemmen. Het is te hopen dat het bij de potentiële voorstemmers, die eigenlijk tegenstemmers zouden moeten zijn, toch nog uitwerking zal hebben.
Dank of rouw?
Als de dankdienst toch door zal gaan, lijkt de geestelijke scheur getrokken. Terwijl de dankliederen in de kerk zullen worden aangeheven, zullen er velen buiten staan die eerder een rouwdienst zouden willen houden. De Nederlandse Hervormde Kerk, hun moeder, is door het fusiebesluit immers ten einde gebracht.
Misschien zouden we dat ”buiten staan” bij deze gelegenheid zelfs zichtbaar moeten maken, door met velen uit het hele land op de avond van 12 december naar de plaats te gaan waar het besluit genomen is en in stille droefheid buiten de kerk zichtbaar te maken wat de directe gevolgen zijn van het genomen besluit.
Ten slotte, het is opmerkelijk dat de synode al een dankdienst geregeld heeft. Ik lees echter nergens van een bidstond voorafgaande aan de 12e december. Er is geen moment van bezinning en verootmoediging, waarin ook plaats is voor boete vanwege alles wat er in de geschiedenis van het proces mis is gegaan.
Als de synode een dergelijke dienst niet regelt, is het zaak dat zulke diensten daar worden gehouden waar het werkelijke hervormde kerkelijke leven zich afspeelt: op het vlak van de gemeente. Het zou goed zijn als in iedere hervormde gemeente aan de vooravond van het fusiebesluit een bidstond werd gehouden, waarin de grote nood van de kerk in ootmoed voor het aangezicht van de Heere werd gebracht, zoals koning Hizkia dat deed met de brieven van Sanherib. De zaak is het waard dat alle andere gemeenteactiviteiten voor een dergelijk samenzijn wijken.
Wie weet, mocht de Heere zich over onze Nederlandse Hervormde Kerk willen ontfermen, zodat ze niet overgegeven wordt aan de verwarring en verwoesting die onherroepelijk zullen volgen als de fusie een feit wordt.
De auteur is hervormd predikant in Zoetermeer.