Recessie is vooruitgang
Maandenlang zijn we erop voorbereid. Wekenlang hebben we afgeteld. Dagenlang was het afscheid nemen: de laatste donderdag, de laatste vrijdag, de laatste zaterdag. En toen was het echt zover! Het RD veranderde van formaat. „De grootste verandering in de geschiedenis van het RD”, zo duidden de hoogste regionen de metamorfose. Aan voorbereiding en communicatie heeft het ons niet ontbroken. Zelfs de meest conservatieve veertiger, iemand met een bestaansgeschiedenis zolang als van het RD zelf, dacht op een gegeven moment: „Nou, kom nu maar op met dat kleine dikkerdje.”
Alles verandert; waar kun je tegenwoordig nog van uitgaan? Jarenlang was beleggen risicovol en sparen veilig, totdat blijkt dat banken failliet kunnen gaan. „Voor kleine spaarders, tot 100.000 euro, kan de rust spoedig weerkeren”, belooft de politiek, totdat blijkt dat landen ook failliet kunnen gaan.
En zelfs als al dat onheil nog ver weg lijkt, blijk je opeens niet meer bij je geld te kunnen door een cyberaanval. Nu luidt dus het advies om voldoende contant geld in huis te hebben om al dit soort onheil het hoofd te kunnen bieden. Maar hoeveel is voldoende? En als een zakkenroller of inbreker het op jou gemunt heeft, welke mogelijkheid houd je dan nog over om toch je noodzakelijke aankopen te kunnen doen?
Met alle vooruitgang die we hebben geboekt in technologie en een eindeloos streven om grip te krijgen op onze omstandigheden, lijken we steeds verder van huis te raken. De mogelijkheden zijn ons boven het hoofd gegroeid, we blijken het helemaal niet te kunnen bolwerken. We zijn weer terug bij af. We doen er verstandig aan om ons geld in een oude sok te bewaren.
Waar kun je tegenwoordig nog zeker van zijn? Het bezit van een huis blijkt van een appeltje voor de dorst zomaar te kunnen veranderen in een molensteen om je nek. Een zorgvuldig opgebouwd pensioen blijkt zomaar grote gaten te kunnen gaan vertonen. Spaargeld blijkt zomaar in rook op te kunnen gaan. En een vaste baan is ook al geen garantie meer dat je over een halfjaar nog werk hebt.
Zorg- en welzijnsinstellingen hebben te kampen met veranderende financieringssystemen die zo ingewikkeld zijn dat niemand meer lijkt te snappen hoe het werkt. Hulpverleningsinstanties en zelfs ziekenhuizen blijken failliet te kunnen gaan. Zekerheden die ons decennialang een steun in de rug gaven, ontvallen ons. Alles is bespreekbaar, niets is meer vast.
De politiek heeft het ons in het achterliggende jaar laten zien. De ene na de andere maatregel werd afgekondigd én weer ingetrokken. Los van de inhoud van die maatregelen en of je er blij mee moet zijn, toont het pijnlijk duidelijk dat ook de politiek een chaos is geworden.
Te midden van alle chaos is één ding wel duidelijk: het wordt allemaal minder. We moeten gaan inleveren. Het motto van de overheid is veranderd van ”wij zorgen voor u” in ”wij zorgen dat u”. Met behulp van je eigen netwerk, familie, vrienden en mensen uit de kerk moet je voor jezelf blijven zorgen en moeten we weer voor elkaar gaan zorgen.
Zekerheden die we hadden, blijken weg te vallen. Ze worden ontmaskerd en blijken schijnzekerheden te zijn. De maakbaarheid van de samenleving blijkt een illusie. De overheid blijkt de hoge verwachtingen van een verzorgingsstaat niet waar te kunnen maken. De individualisering, in de hand gewerkt door onze steeds toenemende welvaart die leidde tot een afname van sociale cohesie, blijkt een keerzijde te kennen. We zijn weer terug bij af. We blijken elkaar weer nodig te hebben.
Door schade en schande moet we het leren, of we willen of niet. Onze zekerheden zijn niet te vinden in een goede gezondheid en welvaart. Onze zekerheid is niet tot stand te brengen door middel van medische of technologische ontwikkelingen, hoe snel ze ook gaan. Onze zekerheid is niet gebaseerd op ongelimiteerde keuzemogelijkheden. Onze zekerheid is niet te bewerkstelligen met welke verzekeringspolis ook maar. Onze zekerheid is niet gelegen in een vooruitgangsgeloof.
Is recessie nu achteruitgang, of vooruitgang?
De auteur heeft een managementfunctie in een ziekenhuis. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl
