Analyse: draagkracht in de polder verzwakt daadkracht kabinet
DEN HAAG. Het sociaal akkoord vergroot het draagvlak in de polder, maar nog niet echt in de politiek. Dat straalt nu vooral af op VVD-premier Rutte, maar kan op termijn het hele kabinet, en daarmee ook de PvdA, raken.
Regeerakkoord, woonakkoord en sociaal akkoord; Rutte lijkt een simultaanspeler die op meerdere borden –Tweede Kamer, Senaat én polder– tegelijk schaakt.
Het sociaal akkoord moest als een meesterzet een einde maken aan de moeizame minderheidssituatie van het VVD/PvdA-kabinet in de Eerste Kamer. Nu het stof van de donderdag gesloten polderdeal is neergedaald, prangt de vraag of grootmeester Rutte zich met het sociaal akkoord niet juist schaak heeft laten zetten.
Samsom lijkt de grote winnaar van de deal waarvan hij de aankondiging strategisch wist op te nemen in het regeerakkoord. Nu de FNV zich schaart achter de –flink uitgestelde en deels afgezwakte– hervormingen op de arbeidsmarkt, en het kabinet de extra bezuinigingen voor 2014 in de ijskast zet, lijkt de radicalisering van de FNV, waar de SP een steeds dikker vinger in de pap kreeg, voorlopig gekeerd.
Rutte staat met lege handen en vangt de kritische ballen op die vanuit het VVD-smaldeel in het kabinet en zijn eigen fractie worden geworpen. Daarbovenop bleek woensdag tijdens het debat over het akkoord ook nog eens dat geen van de oppositiepartijen het polderakkoord in volle glorie zal omarmen. De kans lijkt daarmee groot dat het kabinet met alle 63 maatregelen die het overeenkwam met de polder in Den Haag stuk voor stuk de boer op moet. En dat betreft dan nog slechts het arbeidsmarktbeleid.
Het zal Rutte benauwen dat de partij die zich tot nog toe het meest positief uitlaat over het akkoord de SP is. Juist de partijen waar het kabinet zaken mee dacht te doen, zoals D66 en CDA, zijn kritisch op zowel het akkoord, de uitgestelde bezuinigingen als het leiderschap van Rutte.
De toegenomen draagkracht in de polder lijkt daarmee de daadkracht van het kabinet in de politiek verder te verzwakken. Het risico daarop wordt nog groter door de extra bezuinigingen die het kabinet als een donkere wolk boven het land laat hangen. Als de tekorten niet dalen –en ING stelde gisteren voor de komende maanden eerder extra krimp dan groei te verwachten–, keert het bezuinigingsvraagstuk over enkele maanden weer in volle omvang terug op tafel. En dan resteert er voor het kabinet weinig anders dan nieuwe lastenverzwaringen af te kondigen, die de eensgezindheid in de polder zonder twijfel onder druk zullen zetten.
Daarmee loopt óók PvdA-leider Samsom het risico dat de huidige overwinning in de polder op termijn een pyrrusoverwinning blijkt te zijn.
