Wat vindt u de opvallendste uitkomst in het rapport?

„Eigenlijk dat er twee dingen tegelijk gebeurden. Allereerst trok de vraag naar woningen enorm aan, waardoor de huizenprijzen stegen. Tegelijkertijd constateren we dat het aanbod van nieuwe woningen daar totaal niet op reageerde. Die combinatie speelt een duidelijke rol bij de ontwikkelingen 
in de achterliggende twintig jaar.”

VVD en CDA lezen in uw rapport dat de hypotheekrenteaftrek niet heeft geleid tot hogere huizenprijzen. GroenLinks leest juist van wel. Wat is het nou?

„Wij stellen dat de renteaftrek zelf niet direct leidde tot extra stijgende huizenprijzen. Die aftrek bestaat ook al veel langer. En iets wat er al heel lang is, kan niet ineens op zichzelf dé oorzaak zijn voor hogere prijzen. We schrijven echter ook dat hypotheekverstrekkers nieuwe producten gingen aanbieden die het maximale uit die aftrek hebben gehaald. De renteaftrek was dus niet dé oorzaak van de hoge prijsstijgingen, maar heeft wel meegespeeld. Partijen belichten onze opmerkingen verschillend.”

In het rapport komt de term restschuld één keer voor, terwijl dit voor velen nu hét probleem is op de woningmarkt.

„Wij hebben vooral gekeken naar de oorzaken van de sterke prijsstijging en de recente prijsdaling. Als commissie hebben we besloten over de restschulden die hierdoor zijn ontstaan geen aanbevelingen te doen.”

Begint een oplossing voor de problemen op de woningmarkt niet júíst bij die restschulden?

„Er speelt meer mee. Zoals dat 
mensen weer vertrouwen krijgen en weer gaan kopen en verkopen. Op langere termijn is van belang dat er extra concurrentie ontstaat bij bouwprojecten, waardoor de bouwproductie stijgt. Daarmee komt de markt, die nu stilligt, weer in beweging. Mensen die nu met restschulden zitten, zijn daar niet mee geholpen. Voor hen hebben we ook geen pasklare oplossing. Zij zullen een stukje verlies moeten nemen. Dat blijft vervelend. Maar wat je er ook van vindt, uiteindelijk is een prijsdaling onvermijdelijk na een lang prijsstijging. Wat je echter wilt, is dat de pieken en dalen wat minder heftig zijn en de markt zich stabieler ontwikkelt. Daarvoor doen we aanbevelingen. Juist ook om te voorkomen dat mensen in de toekomst opnieuw enorme bedragen lenen om daarna te zien dat de waarde van hun huis lager is.”

Tussen de regels door lijkt u tegen mensen met huizen die ”onder water” staan te zeggen: houd nog even vol, demografisch gezien zitten er nieuwe prijsstijgingen in het vat.

„Er zijn positieve signalen, maar voorspellingen over wanneer de bodem bereikt wordt, doen we niet. Dat kan ook niet. Wat we wel zeggen is dat het onvermijdelijk is dat er weer een periode van prijsstijgingen komt, omdat de markt nu eenmaal altijd die schommelingen laat zien. Net zoals de prijsstijging niet altijd kon duren, zal ook de daling weer stoppen.”

In het rapport stelt u dat de kosten bij nieuwbouw voor de koper waren en de winsten voor de ‘bouwpolder’. Moet dat consequenties hebben?

„Een deel van de hogere rekening die consumenten zijn 
gaan betalen voor nieuwe woningen is niet gaan zitten in evenredig méér huis, maar is geïncasseerd door bouwpartijen en gemeenten. Gemeenten hebben met dat geld overigens ook veel goede dingen gedaan, bijvoorbeeld infrastructuur aangelegd. Deels zijn die winsten dus weer teruggevloeid naar de consument. Ook heeft niet iedereen een restschuld. Veel woningkopers hebben geprofiteerd van de prijsstijgingen.”