Framing
Het maakt nogal wat uit van welke kant je iets bekijkt. De wereld ziet er, bezien vanuit een andere invalshoek, soms heel anders uit.
Het zou menig RD-lezer over enkele dagen bijvoorbeeld zomaar kunnen overkomen. Je zit in de kerkbank. De buurman biedt vriendelijk zijn rol Fruitella aan. Aardige vent, denk je dan. Met een glimlach neem je zijn gave aan en dankbaar houd je de protestantse snoeptraditie in ere.
Een andere reactie is ook mogelijk. Verontwaardigd schud je je hoofd. Ben jij zot! Wat heb ik misdaan dat je me zo’n felgekleurd en suikerrijk klontje E-nummers aanbiedt? Wil je me soms vergiftigen? Dezelfde kerkbank, dezelfde buurman, dezelfde Fruitella. Maar een heel andere reactie. Het maakt nogal wat uit hoe je ’t bekijkt. Framing noemen we dat. Door welk ”frame”, door welk denkraam, bekijken we de wereld om ons heen en beoordelen we anderen?
Een overbekend voorbeeld is het framen door toenmalig premier Balkenende in de verkiezingscampagne van 2006. Zijn opponent Bos van de PvdA werd weggezet als een draaikont. Onterecht of niet, maar het kwaad was geschied. Het imago van Bos had een fikse deuk opgelopen. Hij verloor de verkiezingen. Je zou ook kunnen zeggen dat Bos een man met lef was. Beter toch ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald?
Maar ook wij framen wat af. Ieder bekijkt de wereld nu eenmaal door zijn eigen ogen. Het probleem van framing is echter dat de intentie van de ander vaak geen recht wordt gedaan. Dan wordt iemand met een heldere visie neergezet als een hoogmoedige kwal. Eerlijke feedback wordt betiteld als zinloze kritiek. Ware ootmoed wordt geframed tot het zwijgen van een angsthaas. Een genuanceerd verhaal wordt bestempeld als zouteloos geklets. Zo kunnen we iemand kapotmaken met onze frames. We weigeren ons echt te verdiepen in wat de ander bedoelt, maar blijven hem bekijken én beoordelen door onze eigen bril.
Framen lijkt iets heel anders dan liegen. Het is gewoon de werkelijkheid nét iets anders neerzetten. Of je stelt alleen maar een vraag, maar de twijfel is gezaaid. Er is een eenvoudig maar doeltreffend medicijn tegen frames waarmee we de intenties van een ander onrecht doen. Het wordt ook wel de gouden regel genoemd die elke christen zou moeten hanteren: „Wat gij wilt dat u de mensen doen, doet gij hun ook alzo.”
Aan die Bijbelse meetlat moeten al onze frames worden getoetst. Want framing is niet de héle waarheid vertellen, maar een deel daarvan. En een halve waarheid is nog altijd een hele leugen.