Van de nieuwe staatssecretaris van Financiën, de CDA-er Wijn, is een actief fiscaal beleid te verwachten. Eind vorige week maakte hij op een studiebijeenkomst in Rotterdam duidelijk dat hij het fiscale apparaat wil inzetten om allerlei beleidsdoelen ten aanzien van wonen, kinderen en zorg te realiseren.Nu zou er een hele discussie te voeren zijn over de vraag in hoeverre dat verstandig is. Naarmate er meer fiscale cadeautjes worden weggegeven, wordt het moeilijker om iets te doen aan de betrekkelijk hoge belastingtarieven die wij kennen. En omgekeerd geldt dat naarmate de belastingtarieven hoger zijn, er een grotere druk ontstaat om meer uitzonderingen te maken op de fiscale regels.

Van groter belang is echter de vraag op welke beleidsdoelen het fiscale beleid gericht is. Kunnen we die onderschrijven of niet? Dat de staatssecretaris meer aandacht wil schenken aan de positie van het gezin, is zonder meer positief te noemen.

Met de economische en sociale realiteit van het gezinsleven houdt het huidige belastingstelsel nauwelijks rekening. Daarin werkt de invloed van de paarse kabinetten door. Die hebben de loon- en inkomstenbelasting gebaseerd op het individualiteitsbeginsel. Wijn wil daar correcties op aanbrengen.

Geen wonder dat coalitiepartners VVD en D66 meteen negatief reageerden op de uitspraken van de staatssecretaris. Het VVD-kamerlid De Grave sprak de vrees uit dat de klok daarmee decennia teruggedraaid wordt.

Op dit punt zou dat echter geen achteruitgang zijn. Zeker van de afgelopen jaren gold dat alle veranderingen geen verbeteringen waren. Onder de paarse kabinetten bestond er veel te weinig aandacht voor het gezin.

Het huidige belastingstelsel houdt onvoldoende rekening met de kosten van kinderen. Ouders die zelf de opvoeding en verzorging van hun kinderen ter hand nemen, hebben het financieel vaak niet breed. Daarbij komt dat de belastingtarieven ongunstig uitpakken voor kostwinnersgezinnen. Een gezin waar 40.000 euro per jaar binnenkomt doordat man en vrouw allebei een (parttime) baan hebben, betaalt minder belasting dan de overburen waar eenzelfde inkomen alleen door de man wordt ingebracht.

Van de kant van de paarse partijen zal daarbij worden opgemerkt dat het juist ook de bedoeling van het overheidsbeleid was om gehuwde vrouwen (ook wanneer zij jonge kinderen hebben) aan te moedigen om de arbeidsmarkt op te gaan. Men is er beducht voor dat de plannen van de nieuwe staatssecretaris die ontwikkeling zullen afremmen.

Dat alles maakt wel duidelijk dat het belastingstelsel geen neutrale aangelegenheid is, maar vaak verder gelegen doelstellingen dient. Het valt dan ook te betwijfelen of de staatssecretaris er in zal slagen zijn meer gezinsvriendelijke doelstellingen te realiseren. Als hij daarvoor binnen het kabinet al voldoende steun vindt, is het nog maar de vraag of er een kamermeerderheid voor zal zijn.

In ieder geval is het positief dat hij deze zaak aan de orde gesteld heeft. Het lage geboortecijfer (dat leidt tot een onevenwichtige bevolkingssamenstelling) alleen al noopt tot een meer gezinsvriendelijk overheidsbeleid. Dat geldt ook op fiscaal gebied.