Bevrijd uit de nachtmerrie van Scientology
Zo nu en dan duikt de naam op: Scientology. Voor de buitenstaander een mix van ingewikkelde persoonlijkheidscursussen en duistere ronselpraktijken. De Amerikaanse Jenna Hill schreef een onthutsend boek over hoe zij zich bevrijdde uit een nachtmerrie. „Scientology hersenspoelt mensen en berooft hen van hun persoonlijkheid. Kritiek wordt niet gewaardeerd en is per definitie een teken van slechtheid.”
De 28-jarige Amerikaanse komt over als een vriendelijke, haast schuchtere vrouw, ontdaan van elke felheid en emotie. Zij is het nichtje van de leider van Scientology, David Miscavige. Jenna is de eerste en enige van de Miscavigefamilie die een blik biedt achter de schermen van wat heet ’s werelds meest controversiële religie – haar praktijken, haar macht, haar volgers en haar geheimen. In haar boek ”Blind geloof” (Artemis & Co, Amsterdam) vertelt ze hoe ze opgroeide in de wereld van Scientology, haar ontsnapping en haar worsteling om een nieuw, eigen leven op te bouwen in de maatschappij.
Jenna Hill wil niet haatdragend zijn over haar vroegere organisatie, vertelt ze in het hotel in Amsterdam waar ze enige dagen verblijft. „Mijn leven en mijn familie zijn erdoor gestempeld, ik heb er nog veel vrienden zitten. Ik heb puur de feiten willen vermelden en geen verhaal met overdrijvingen willen schrijven. Anders zou men mij van haat en laster kunnen beschuldigen.”
Is Scientology een kerk of een sekte?
„De juristen gebruiken niet de term sekte, maar de beweging heeft wel het kenmerk van een sekte: hersenspoeling, je systematisch ontdoen van je persoonlijkheid, je voortdurend controleren, het weren van elke vorm van kritiek en het feit dat de beweging haar oorsprong dankt aan een charismatisch leider.
De beweging gelooft niet in God, maar in de mens. Scientology is een zelfhulpprogramma dat mensen voorhoudt dat ze steeds capabeler in het leven kunnen staan, in hun werk, gezin en huwelijk. Ze kunnen zich steeds meer ontworstelen aan hun lichaam en een grotere spirituele vrijheid bereiken. Het lijkt op een moderne vorm van gnostiek. Het gaat om een ontwikkeling naar meer bevrijding en volmaaktheid, maar het is een eindeloos proces dat nooit tot voltooiing komt. Het gewenste ultieme niveau is zo hoog dat niemand het kan bereiken.”
In uw boek blijkt dat alles om geld en macht gaat.
„Het is vooral macht, en nog eens macht. De meeste leden zijn erg vermogend, wonen in aanzienlijke huizen op grote landgoederen. Ze hebben daarom niet meer geld nodig om hun aanzien te verhogen. Maar macht en daarmee invloed geeft zelfbevestiging. Scientology belooft een beter, gelukkiger leven, maar de realiteit is het tegenovergestelde. Ze breken je persoonlijkheid, je wordt gehersenspoeld en zecontroleren je dagelijks zodra je in hun organisatie bent.”
Is er niemand die vragen stelt?
„Je weet vaak niet beter. Je onderwerpt je aan de organisatie als iets vanzelfsprekends. En als je geld investeert, dan geloof je er langzamerhand ook in. Ik was lid van Sea Org, zeg maar de keurtroepen van Scientology. Als je op het landgoed bent waar je opgeleid wordt, leeft en werkt, is het gebruik van internet verboden. Slechts 5 procent van de medewerkers mag daarvan gebruikmaken ten behoeve van zakelijke contacten. Maar de computers hebben speciale software die anti-Scientologywebsites blokkeert. In de ruimte waarin de computers staan word je met een videocamera in de gaten gehouden zodat je toch geen verkeerde dingen bekijkt. Maar het is steeds moeilijker om kritiek buiten te houden, vanwege een toenemend aantal kritische boeken en websites.”
Had u nooit het gevoel gehad om de tuin geleid te worden?
„Nee, ik dacht dat al deze maatregelen ter bescherming van mij waren om mijn ziel niet over te leveren aan kwade machten.”
Zal er een betere tijd voor Scientology aanbreken?
„Ik hoop het, maar ik zie geen duidelijke aanwijzingen. De mensen aan de top zou in ieder geval goodwill kweken door eerlijk de kritiek te erkennen. Zij zien kritiek per definitie als afkomstig van slechte mensen en onderkent niet dat kritiek ook terecht kan zijn. In hun hart erkennen ze dat misschien nog wel, maar uitgangspunt blijft: mensen die kritiek uitoefenen zijn slecht. Officieel heten ze ”subversieve personen”. Ze zijn verwaand, gek en belasteren de organisatie. De leiders geloven in het systeem. Ze beseffen dat als ze iets van de kritiek accepteren en menselijker worden, het hele systeem onderuitgaat. Scientology groeit amper nog. Er komen weinig nieuwe leden bij. Officieel hanteert men lijsten met miljoenen namen, maar die zijn van mensen die ooit een cursus hebben gevolgd of een boek hebben gekocht.”
U beschouwt uzelf niet als gelovig. Een gevolg van uw sekteverleden?
Nee, lacht ze ontwapenend. „Ik geloof wel in de mogelijkheid van een God, maar houd me aan datgene wat ik zie. Ik respecteer mensen die geloven en zie dat als antwoorden op de diepe vragen rond leven en dood.”
Bent u werkelijk bevrijd van uw verleden?
„Ja, al leg ik mij erop toe niet te veel over Scientology te spreken. Ik heb nog wel moeite als ik bepaalde begrippen hoor die mij uit mijn Scientologytijd zijn bijgebleven. Maar ik wil nu een nieuw bestaan opbouwen met mijn gezin. De periode van Scientology behoort voor mij definitief tot het verleden.”
Boekgegevens
”Blind geloof”, Jenna Miscavige Hill; uitg. Artemis & co, Amsterdam, 2013; ISBN 978 90 472 0371 1; 288 blz.; € 18,95.