Bijna leek het bij de verkiezing van Franciscus anders te gaan. Toch was daar het opinieartikel van vijf afgescheiden predikanten, verontrust omdat er zo ‘neutraal’ over de paus geschreven werd en hij niet consequent als de antichrist werd afgeschilderd. Hebben protestanten niet veel onder de paus te lijden gehad? Nu, dan moest er niet zo veel aandacht zijn voor de paus!

Merkwaardig. Niet alleen is het paradoxaal om een artikel te schrijven om te benadrukken dat iets géén aandacht moet krijgen. Maar hoe billijk is het om een ambtsdrager af te rekenen op wat verre voorgangers honderden jaren eerder hebben gedaan? Wij voelen ons toch ook niet persoonlijk of ambtelijk verantwoordelijk voor het lot van de rooms-katholieke martelaren van Gorkum, die door de watergeuzen werden gedood? En waarom dan niet terug naar de vroege pausen, die ook tot ónze geschiedenis behoren?

Het nare van deze pavlovreactie is dat de nieuwe bisschop van Rome niet meer op zijn merites beoordeeld kan worden. Als zogenaamde antichrist is hij immers al afgeschreven. Alsof het zestiende-eeuwse Rome geheel gelijk is aan Rome nu. De Reformatie toen is toch verschillend van reformatorischen nu, getuige alleen al de bonte variëteit van afscheidingen waartoe de vijf predikanten behoren? Kan dan een oordeel van 500 jaar oud zo op de huidige tijd geplakt worden? En hopelijk hebben we geleerd om wat minder snel te oordelen en ons iets meer in de zaak te verdiepen voordat we grote woorden spreken.

Veel mensen vinden Franciscus’ eenvoud en afzien van luxe aansprekend. Bovendien belichaamt hij de verschuiving van het zwaartepunt van de christelijke kerk naar het zuidelijk halfrond. Bij alle terechte kritiek op Rome hebben die punten ons ook iets te zeggen. De nazaten van de vervolgde protestanten hebben het immers in materieel opzicht beter dan veel roomse heersers uit de zestiende eeuw. Heilzaam, zo’n accent op eenvoud. En zou het veel traditionele discussies in refokring niet in een ander perspectief plaatsen als we beseffen dat de wereldkerk voor het overgrote merendeel in het Zuiden te vinden is?

Pasen betekent dat God in Christus de toekomst opendoet, en dat er verrassend licht valt over onszelf, de ander en de wereld. De dood is geen automatisme meer, evenmin als de zonde. Dat geeft openheid en moed voor wat God doet in deze wereld. Pasen is een betere gids dan Pavlov.