Over het menselijk leven kan nooit lichtvaardig worden gedacht. En dus mag ook de dood van negen Turkse activisten niet als een militair ‘bedrijfsongeval’ worden afgedaan. Maar de zaken moeten wel in proportie worden bezien.

Even een kleine samenvatting. De hele wereld wéét dat Israël de toegang tot de kust van Gaza heeft afgesloten – niet in de laatste plaats om wapenleveranties aan de terreurbeweging Hamas te verhinderen. Jeruzalem heeft ook bij herhaling duidelijk gemaakt dat een schending van de blokkade niet zal worden getolereerd.

Desondanks besluit een groep fanatieke actievoerders een schip te charteren en naar Gaza te varen. Opgezweept tijdens een laatste opruiende bijeenkomst in een Turkse haven.

Is het dan verbazend als de Navi Marmara voor de kust van Gaza de Israëlische marine ontmoet? Is het verwonderlijk dat Israëlische commando’s zich verdedigen als zij met stalen pijpen en messen worden geconfronteerd? Met activisten die militairen overboord proberen te gooien?

Proportionaliteit, schiet de inter­nationale gemeenschap als vanzelf te binnen. Natuurlijk. De Israëlische soldaten hadden hun tegenstanders met stalen pijpen en messen te lijf moeten gaan. Die hadden immers geen vuurwapens ter beschikking.

Diezelfde commando’s zullen zich intussen behoorlijk bekocht voelen door hun eigen premier. Netanyahu bezwoer drie jaar geleden nog dat Israël de blokkade van Gaza koste wat het kost zou handhaven. Al die tijd heeft de Joodse staat ook geweigerd excuses te maken voor het incident met de Navi Marmara.

Onder kennelijke druk van de Amerikaanse president Obama, die vorige week voor het eerst als staatshoofd Israël bezocht, ging het roer om. Internationale media betitelden de excuses als een diplomatiek succes voor Obama. Het is op zijn minst twijfelachtig als diplomatieke successen berusten op ongegronde spijtbetuigingen.

Het bewijst ook eens temeer dat het internationale politieke krachtenveld weinig met moraal en waarheid van doen heeft. Alles draait om belangen. En dat leidt er dus soms toe dat het belang van een soldaat die in opdracht van zijn regering zijn leven voor zijn land waagt, aan de kant wordt geschoven.

Washington plezieren en de strategische relatie met Turkije herstellen, wegen immers zwaarder.

Behalve aan een overdreven aandacht voor belangen, lijden sommige Israëlische politici ook aan geheugenverlies. Zij vergeten maar al te gemakkelijk dat de Turkse premier Erdogan Israël de afgelopen jaren als „terroristen en piraten” bestempelde. Zij zien ook kennelijk over het hoofd dat Erdogan Israëlische militaire operaties in Gaza „genocidaal” noemde.

Turkije is geen vriend van Israël. Hooguit een rivaal met wie je rekening moet houden. Leg dat maar eens aan die commando’s uit.