Er komt „meer nadruk, maar zonder druk.” De gemiddelde wachttijd voor een nier bedraagt volgens de Nierstichting momenteel tussen de vier en vijf jaar.

Ziekenhuispersoneel zal vaker en indringender dan nu met familie en vrienden van een nierpatiënt moeten spreken over de mogelijkheden van donatie van een nier. Een nier wegnemen bij minderjarigen vindt de minister te ver gaan. De Gezondheidsraad heeft dat wel voorgesteld.

Volgens de Nierstichting wachten ruim 1200 mensen op een nieuwe nier. De wachtlijst groeit niet verder doordat patiënten vroegtijdig overlijden.

In navolging van het advies van de Gezondheidsraad ziet minister Hoogervorst (Volksgezondheid) af van een overheidscampagne om orgaandonatie van levende donoren aan te moedigen. Dat zou paternalistisch zijn en het respect voor de autonomie van de burger in het gedrang brengen. Dat heeft Hoogervorst geschreven in een brief aan de Tweede Kamer.

De minister erkent het tekort aan organen en onderschrijft de aanbevelingen van de raad om daar verandering in aan te brengen. Volgens de Gezondheidsraad is het mogelijk om het aantal donornieren jaarlijks met ruim 125 te vergroten. Vorig jaar zijn 560 niertransplantaties uitgevoerd.

Hoogervorst vindt overigens wel dat artsen en betrokken medewerkers van ziekenhuizen de optie van het afstaan van een nier door een levende donor met nierpatiënten en eventueel hun familie met meer nadruk aan de orde kunnen stellen.

De minister erkent dat de gezondheidsrisico’s voor levende donoren, zeker met de techniek waarbij de nier via een kijkoperatie wordt verwijderd, beperkt is. Hij is echter niet van zins om nierdonatie door minderjarigen toe te staan. De Gezondheidsraad had voorgesteld om dit in uitzonderingsgevallen mogelijk te maken.

Hoogervorst gaat wel akkoord met het voorstel van de raad om ook anonieme donatie van levende donoren van nieren toe te staan, maar wijst erop dat een donor volgens de wet zeggenschap heeft over wie dat orgaan krijgt. In een dergelijk geval kan er dus geen sprake zijn van de door de Gezondheidsraad bepleitte wederzijdse anonimiteit.

Hoogervorst verwacht dat het aantal transplantaties met nieren van levende donoren kan stijgen van 200 naar 250 per jaar. Hoewel een dergelijke transplantatie twee operatiekamers vergt, denkt hij dat dit met de huidige capaciteit mogelijk moet zijn.

Donatie bij leven van een deel van de lever mag alleen als de ontvanger in levensgevaar verkeert.