Volgens het CPB komen er in 2007 in het bedrijfsleven circa 35.000 banen bij als er in de CAO-onderhandelingen in 2004 en 2005 geen nieuwe salarisstijgingen worden afgesproken. De gemiddelde stijging van de contractlonen zal volgens het planbureau in 2004 door bestaande CAO’s uitkomen op 1 procent. De loonafspraken hebben daarmee vooralsnog een dempend effect op de salarisontwikkeling van 0,5 procentpunt.

„Loonmatiging is het beste medicijn voor de kwakkelende economie”, aldus een woordvoerder van VNO-NCW. Daarbij wijst hij op de constatering, woensdag van het CPB, dat door de lagere personeelskosten voor werkgevers de internationale concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven verbetert. Dat vertaalt zich in een hogere export.

Binnen FNV Bondgenoten stuit het sociaal akkoord overigens op flink verzet. Diverse bestuurders van de grootste FNV-bond vinden het onvoldoende. Vooral de afspraak de lonen te bevriezen, valt slecht. „Wij hebben het gevoel dat we twee jaar aan de ketting worden gelegd”, aldus bondsbestuurder A. van den Berg donderdagmorgen, die zich bezighoudt met de spoorwegen. Een aantal bestuurders vindt het nodig tegenwicht te bieden aan de positieve geluiden over het akkoord, aldus Van den Berg.

Het hoofdbestuur van FNV Bondgenoten beraadde zich donderdagmorgen op de gemaakte afspraken. De bond is geschrokken van de negatieve opmerkingen die diverse bestuurders daarover in de pers hebben gemaakt. De bestuurders is verzocht geen commentaar meer te geven, aldus een woordvoerster. Zij benadrukt dat het hoofdbestuur van FNV Bondgenoten nog geen standpunt heeft bepaald. De federatieraad van de vakcentrale FNV, waarin alle afzonderlijke FNV-vakbonden zitten, sprak dinsdag echter af dat het najaarsakkoord neutraal aan de leden wordt voorgelegd.

Overigens is het volgens FNV-onderhandelaar A. Jongerius niet zo dat geen enkele werknemer volgend jaar een salarisverhoging zal krijgen. „Een creatieve bestuurder moet er met dit onderhandelingsresultaat in CAO’s best wat uit kunnen slepen, want eenmalige loonsverhogingen zijn mogelijk in sectoren waar het goed gaat.”

Premier Balkenende wilde woensdag nog niet reageren op de doorrekening door het planbureau, omdat hij die inhoudelijk nog niet kent. Minister De Geus van Sociale Zaken maakte woensdag nog eens „grote concessies” bekend door te melden dat de geplande fiscale voorheffing voor werknemers die met de VUT gaan, zal vervallen.

Voorzitter L. Hermans van MKB-Nederland meent dat het kabinet het najaarsoverleg onder extreme druk heeft gezet. Hij kan de mening delen dat de op Prinsjesdag voorgestelde versoberingen extra hard zijn gepresenteerd. „Bij de voorheffing van de VUT kon je al zien dat die in haar extreemheid niet door zou gaan.”

Volgens Hermans heeft het kabinet tot het laatst gewacht met concessies en kwam er pas ruimte toen werkgevers en werknemers het eens waren over de lonen in de komende twee jaar. De voorman van het midden- en kleinbedrijf noemde dat gevaarlijk, omdat het tot „totale stagnatie” zou hebben kunnen leiden. Er ligt nu een evenwichtig akkoord, aldus de MKB-voorzitter.

Binnen de vakcentrale MHP heerst juist onenigheid over nut en de noodzaak van het akkoord. Dinsdag verwierp De Unie, de grootste bond binnen de centrale MHP, de loonafspraken. Voorzitter Teuwen zet grote vraagtekens bij meer werkgelegenheid en verbetering van de arbeidsproductiviteit. De kleinere bond CMHF binnen de vakcentrale voor middelbaar en hoger personeel acht het akkoord juist cruciaal voor economisch herstel en voor de eigen achterban, de werknemers in de zorg, het onderwijs en de overheid.

Volgens werkgeversorganisatie MKB-Nederland zouden lopende CAO’s moeten worden opengebroken. „In het perspectief van de tweejarige nullijn die we hebben afgesproken tijdens het najaarsoverleg kan het niet zo zijn dat werknemers de komende jaren er nog procenten loon bij krijgen in eerder afgesloten CAO’s”, aldus coördinator sociaal beleid A. van Delft van MKB-Nederland woensdag.