Mooi maar duur lampje
Het zijn twee opvallende verschijningen met klinkende namen: Dash en Fonckel One. De (bureau)lampen vallen in de categorie design: mooi, maar duur.
Om maar met die prijs te beginnen. Dash heeft een catalogusprijs van 320 euro. Fonckel One doet ruim het dubbele: 699 euro. Ze zijn dan ook niet bedoeld voor mensen die tevreden zijn met een IKEA-lamp op het bureau; de duurste modellen kosten daar 59,95 euro.
Eerst maar eens de overeenkomsten tussen de twee designlampjes. Beide gebruiken leds: die zijn niet alleen energiezuinig, maar gaan ook jarenlang mee. Ze zijn bovendien allebei dimbaar: de gebruiker kan dus naar wens een heldere lichtbundel op een vel tekenpapier of een boek laten schijnen of de lamp meer als sfeerverlichting dienst laten doen.
Een bureaulamp als sfeerverlichting? Ja. Draai daarvoor de kop van de Dashlamp zo dat hij omhoog of richting de muur schijnt, en het indirecte licht geeft een heel ander effect dan de felle bundel die direct op het werkblad valt. De kop van de Fonckel One kan niet draaien, maar de gebruiker kan de lamp wel een soort sfeerstand zetten, waarbij de ‘hals’ van de lamp diffuus, gedimd licht verspreidt.
De Dash is eenvoudig te bedienen: één knop dient als aan-uitschakelaar en als dimmer. Vergeet de kantoormedewerker aan het einde van de dag zijn Dash uit te schakelen, dan blijft de energieverspilling beperkt tot een kwartier. Hij beschikt namelijk over een bewegingssensor. Blijft het vijftien minuten achtereen stil dan schakelt hij automatisch uit.
De Fonckel mist zelfs die ene knop; hij werkt volledig op aanraking. Als de gebruiker van de basis naar de kop strijkt gaat hij aan, alsof de hand het licht te voorschijn trekt. „Producten worden steeds slimmer. Maar daarmee wordt de bediening vaak complexer: meer knopjes of zelfs een aparte afstandsbediening”, zegt Philip Ross, ontwerper van de Fonckel One. „Ik vroeg me af: Kan dat niet beter, makkelijker, prettiger? De bediening van de Fonckel is vanzelfsprekend. Alsof je het licht vastpakt.”
Op deze manier kan de lichtbundel niet alleen tevoorschijn worden getoverd, maar is hij ook te richten: zodra een vinger van links naar rechts over de bovenkant van de lamp strijkt, schuift de lichtvlek aan de onderkant mee. Door met twee vingers op de kop te draaien, dim je de bundel of laat je hem juist feller schijnen.
Niet iedereen zal er in het begin even handig in zijn. Kinderen schijnen de bediening –opvallend genoeg– eerder in de vingers te hebben dan volwassenen.
Voor beide lampen geldt dat ze een aanzienlijke afzetmarkt hebben in het bedrijfsleven. Ze doen het goed in strak vormgegeven kantoorpanden, zoals architectenbureaus, en in de betere hotels.
Producent Steelcase verkoopt zijn Dashlampen via een drietal dealers in Nederland (en vijf in België). De bedenkers van Fonckel richten zich nadrukkelijker op de particuliere markt. De lamp wordt op dit moment verkocht in zo’n zeventig speciaalzaken voor verlichting in zeven Europese landen – de klanten die daar binnenlopen, kijken niet op een dubbeltje bij de inrichting en aankleding van hun huis. Daarnaast is de lamp te koop via de webshop.
Nu zullen smaken altijd verschillen, maar ik vind de lampjes beeldschoon. De Dash zou ik zo op m’n bureau zetten. De Fonckel is daarvoor wat groot. Naast het bed staat al een lamp die voldoet en in de woonkamer zie ik hem niet zo snel als sfeerverlichting staan.
Het –waarschijnlijk onoverkomelijke– struikelblok voor beide blijft die prijs van drie cijfers. Dan toch maar een minder strak vormgegeven, minder high-tech lamp in de IKEA-prijsklasse.
