Het verhaal dat sommige mensen aanleg hebben voor dik worden is maar ten dele waar. Een Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat niemand dik wordt zolang hij of zij niet meer calorieën naar binnen krijgt dan er verbruikt worden. Pas als er sprake is van meer inname van calorieën dan verbruik ervan, kan er sprake zijn van ”genetische aanleg voor overgewicht”.

Proefpersonen kregen gedurende een jaar elke dag 1000 calorieën meer dan er verbruikt werden. De gewichtstoename liep uiteen van 4 tot 14 kilo. Conclusie uit dit onderzoek: overgewicht wordt veroorzaakt door inname van te veel calorieën of te weinig verbranding, bijvoorbeeld door te weinig beweging. En aanleg komt pas in beeld als het kwaad al is geschied.

Ouders doen er goed aan zelf matig te eten en vervolgens hun kinderen matigheid te leren. En natuurlijk om hun ook te leren gezond te leven. Wat dat eerste betreft: ouders mogen van hun jonge kinderen niet verwachten dat zij in staat zijn om zelf op hun gewicht te letten en het te beheersen. Voor kinderen met overgewicht is het nodig om de eetcultuur binnen het gezin te veranderen en dat begint bij de supermarkt! Wat wordt er ingekocht? Wat staat en ligt er in de koelkast?

Niet zo lang geleden is een drietal kinderen uit een gezin onder toezicht van Jeugdzorg geplaatst vanwege overgewicht. Het ging hier om twee kinderen met obesitas en een kind met ernstig overgewicht. Ouders bleken, ook met begeleiding, niet in staat om te werken aan een veilig gewicht bij hun kinderen. De rechter achtte ondertoezichtstelling in het belang van de kinderen.

Gebleken is dat werken aan gewichtsvermindering voor kinderen heel moeilijk is. Ze zijn constant in de verleiding om voor hen ongezonde dingen te eten en te drinken. Als het gaat om matig overgewicht is het daarom bij kinderen (die nog in de groei zijn) beter om te werken aan stabilisatie van het gewicht. Door dat te doen komt het kind na verloop van tijd vanzelf op een goed gewicht door toename van de lichaamslengte.

Als ouders er dan ook nog voor zorgen dat er gezond wordt gegeten dan zijn we waar we wezen moeten. Nu is er in Nederland een overvloed aan misverstanden als het gaat om wat wel of niet gezond is. Maar duidelijk mag zijn dat een glas cola ongezond is; het bevat ongeveer dezelfde hoeveelheid suiker als zes suikerklontjes. Kinderen moeten gewoon weer leren hoe water smaakt.

Ben Zijl is psychosociaal therapeut, gespecialiseerd in autisme en gedragstoornissen. Hij heeft een eigen praktijk en wordt op scholen voor speciaal onderwijs ingezet.