Soms is het ook nodig om verantwoordelijken schuldig te stellen. Toch ligt daarin niet de waarde van evaluaties. Het moet daarbij niet zozeer gaan om het vellen van een vonnis. Veel belangrijker is het om te leren van het verleden.

Vrijdag presenteerde de commissie-Cohen het rapport over de rellen in september vorig jaar in Haren. Na een oproep via Facebook kwamen duizenden jongeren naar het Groningse dorp en zetten er de boel op stelten.

Burgemeester en politie faalden ernstig, stelt Cohen. Doordat de korpsleiding de invloed van de sociale media onderschatte, is de situatie uit de hand gelopen. Wat een feest had moeten worden, werd een nachtmerrie.

Gegeven het feit dat iedereen ervan overtuigd is dat de oproep op Facebook vooral heeft bijgedragen aan de massaliteit van de rellen, is het wel erg gemakkelijk om met de beschuldigende vinger te priemen in de richting van de burgervader en korpsleiding. Afgezien van enkele voetbalrellen was er nog weinig ervaring met het feit dat via dit medium grote massa’s op de been zijn te brengen. Dat geldt zeker de politie in de provincie. Het is dan wel erg hard om te roepen dat de politie heeft gefaald.

Van falen is sprake als iemand op gerede gronden kan weten wat er gaat gebeuren en dan niet doet wat hij moet doen. Is het eerlijk om in dit geval te zeggen dat de verantwoordelijken geblunderd hebben als ze nauwelijks beseften wat de macht van Facebook was?

Stel dat de burgemeester dinsdag aftreedt. En dan? Is hem dan recht gedaan? Is dan genoegdoening gedaan aan de burgers die schade hebben geleden? Zou het op langere termijn werkelijk effect hebben als hij het veld ruimt?

Wie reëel is, zal moeten toegeven dat autoriteiten en samenleving nog lang niet zijn ingesteld op de rol die de moderne, sociale media vervullen in onze maatschappij. Allerlei instanties houden nog steeds te weinig rekening met deze nieuwe communicatie­middelen. Of dat dit nu gaat om het handhaven van de vertrouwelijkheid van besloten vergaderingen (twitteren kan altijd), of dat het gaat om de communicatie van bedrijven (een berichtje met bedrijfsinfo doorsturen kan iedereen), of dat het de oproep voor een samenkomst betreft. Met twee muisklikken is de wereld geïnformeerd.

Ook de gemiddelde ordehandhaver is zich nog steeds onvoldoende bewust van de macht van Twitter en Facebook. Laat staan dat hij getraind is in het duiden van het berichtenverkeer. De les van Haren zou moeten zijn dat instanties zich nu eens werkelijk gaan verdiepen in moderne communicatietechnologie en methoden bedenken om vroegtijdig gealarmeerd te zijn. Dat is belangrijker dan een burgemeester wegsturen. Daarom zijn een beetje nuchterheid en enig begrip voor de verantwoordelijken op hun plaats.