Wat betekent palliatief en wat zijn zogenaamde palliatieve bewoners? Palliatief is afgeleid van een woord uit het Latijn dat letterlijk ”mantel” betekent. Je zou dus kunnen denken aan ”mantelzorg”. Gewoonlijk verstaan we onder mantelzorg wat anders dan in het kader van palliatieve zorg in het verpleeghuis. Mantelzorg is eigenlijk zorg van de kant van familie of van anderen voor een familielid of een bekende die erg ziek is.

Palliatieve zorg voor bewoners binnen het verband van een verpleeghuis betekent dat de verzorging probeert de mantelzorg van familie of anderen zo veel mogelijk te verlichten en deze vanuit de aanwezige professionaliteit op zich te nemen. Het doel daarbij is bewoners die voor palliatieve zorg geïndiceerd zijn optimaal te verzorgen.

Daarbij is de zorg niet zozeer gericht op curatief medisch beleid, maar op caritatief medisch beleid. Curatief medisch beleid is zorg die bedoeld is om de desbetreffende bewoner te behandelen, zodat hij of zij in de thuissituatie weer goed zou kunnen functioneren; eventueel met bepaalde hulpmiddelen. Caritatief medisch beleid is zorg die bedoeld is om de betreffende bewoner zo veel mogelijk comfort te bieden in de tijd die hij nog te leven heeft.

Gewoonlijk heeft een bewoner die op een unit voor palliatieve zorg is opgenomen maximaal drie maanden te leven; natuurlijk naar menselijk inzicht. Want per slot van rekening is het de Heere in Wiens hand ons leven is. Ik heb het meegemaakt dat een bewoner op de palliatieve unit slechts één dag of hooguit één week verzorgd kon worden, maar ook dat bewoners, mede dankzij de uitstekende zorg op de palliatieve unit, nog twee of meer jaren hebben geleefd.

Maar voor de geestelijke verzorging aan deze groep bewoners stelt het hoge eisen. Je weet dat de tijd voor hen kort is. Reden waarom ik, minstens eenmaal per week of zo mogelijk vaker, met hen een gesprek voer, waarbij het gaat om de zaken van tijd en eeuwigheid. Wat dat betreft, sta je als geestelijke verzorger tussen de levenden en de doden.

Soms maak je heel bijzondere zaken mee. Ik herinner me een bewoner die voor palliatieve zorg was opgenomen. Toen ik hem bezocht, zag ik dat zijn levenstijd op aarde kort zou zijn, menselijkerwijs gesproken. Daar hadden we een gesprek over. Hij getuigde van het blij vooruitzicht dat hem streelde. Helaas kon ik hem de volgende week niet bezoeken. Dat zei ik hem ook. Hij antwoordde: „Dat geeft niet. U hebt genoeg gezegd. Ik hoop u voor Gods troon te ontmoeten om samen de Heere groot te maken.”

Ds. H. J. Stoutjesdijk is geestelijke verzorger in verpleeghuis Salem in Ridderkerk. Vierwekelijks schrijft hij in deze kolom over zijn pastorale ervaringen.