Een vrijhandelsakkoord is een pakket afspraken tussen landen om hun onderlinge handel te stimuleren. Zo wordt er onder meer afgesproken om douanetarieven af te schaffen of te verlagen. Er zijn al vrijhandelsakkoorden tussen de EU met Peru, Colombia en Zuid-Korea. Onderhandelingen over een dergelijk verdrag met Singapore zijn zo goed als afgerond. Ook praat de EU met onder meer Canada en Japan over een vrijhandelsakkoord.

De onderhandelingen zullen niet makkelijk zijn, zei Barroso, die sprak over „het grootste handelsverdrag ooit”. Een akkoord tussen de grootste economische blokken in de wereld zal ook zijn invloed doen gelden in andere delen van de wereld, aldus Barroso. Zo zou het een effect kunnen hebben op de manier waarop er in de wereld handel wordt bedreven.

Ook Europees commissaris Karel De Gucht (Handel) denkt dat de gesprekken moeilijk zullen zijn, maar hij sprak over een baanbrekende stap. Hij zei te hopen dat er wellicht een akkoord zal zijn voor de zomer 2014. „Dit zal een enorm effect hebben op onze concurrentiepositie in de wereld.”

Volgens minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel) kan een deal veel nieuwe banen creëren. De Nederlandse economie kan fors profiteren van een vrijhandelsakkoord, meent Ploumen. Volgens berekeningen kan de verdere liberalisering van de handel met de VS Nederland structureel 1,4 tot 4 miljard euro extra aan economische groei opleveren.

Ploumen zal dan ook inzetten op een ambitieus en veelomvattend verdrag. „Samen staan we veel sterker dan alle lidstaten apart.” De VS staan op plaats vijf als het gaat om Nederlandse import en export.

Een gezamenlijk Europees en Amerikaanse onderzoek heeft uitgewezen dat door een akkoord de Europese economie met circa 0,5 procent kan gaan groeien. De Amerikaanse economie met circa 0,4 procent kunnen toenemen.